مجید فراهانی تحولات بودجه مصوب شورای پنجم را برشمرد

تمرکززدایی، واگذاری اعتبارات به واحدهای اجرایی صف و تعیین قیمت تمام شده پایه برای خدمات

   با توجه به شرایط اقتصادی و مدیریتی فعلی، چگونه میتوان درآمدهای پایدار برای شهر و شهرداری ایجاد کرد؟

متأسفانه وابستگی شهرداریها به درآمدها و منابع حاصل از عوارض ساختمانی یا درآمد ناپایدار بالاست. در سال ۱۳۹۸ بالغبر ۷۰ هزار میلیارد ریال از منابع شهرداری تهران از محل عوارض پروانههای ساختمانی تأمین میشود که سهم عوارض مازاد تراکم (در حد مجاز) بالغبر ۴۰ هزار میلیارد ریال است. این مسیر غلط و وابستگی به منابع ناپایدار چند دهه است که در شهرداری شکل گرفته است. شورای پنجم درآمدهای ناپایدار را در چارچوب ضوابط فنی و اجرایی محدود کرده و تأمین این منابع باید در چارچوب طرح تفصیلی انجام گیرد. با توجه به شرایط اقتصادی فعلی که ناشی از تحریمها علیه ایران است و رکود تورمی حاکم بر اقتصاد تحصیل منابع پایدار سختتر از گذشته است، زیرا دستیابی به درآمدهای پایدار در شرایط رشد اقتصادی امکانپذیرتر است نه در دوره رکود. در شرایط سخت باید به سمت کاهش هزینه و اصلاح نظام بودجهریزی رفت. در حوزه نظام بودجهریزی شهرداری تاکنون با اصلاح و تصویب دستورالعمل مدیریت منابع غیرنقدی شهرداری تهران وضعیت تأمین و مصرف منابع غیرنقدی را اصلاح کرده است، هرچند در مرحله اجرا متأسفانه این دستورالعمل بهدرستی از سوی شهرداری اجرا نشده و ما به اجرای آن انتقاد جدی داریم؛ اما پایههای نظام تأمین مالی غیرنقدی در شهرداری با مصوبه شورای پنجم قانونی و قابلاجرا و نظارت شده است.

در حوزه تأمین منابع از طریق مشارکت عمومی خصوصی شهرداری را ملزم به ارائه لایحه مشارکت عمومی خصوصی و واگذاری تصدیها و خرید خدمت نمودهایم که با تصویب لایحه در سال جاری گام اساسی برای استفاده از این ظرفیت در بودجه سالانه شهرداری برداشته میشود. تمرکززدایی، واگذاری اعتبارات به واحدهای اجرایی صف و تعیین قیمت تمامشده پایه برای خدمات و فعالیتهای ردیفهای مختلف بودجه از دیگر تحولات بودجه مصوب شورای پنجم در مقایسه با سالهای قبل است. پیشبینی و الزام شهرداری به راهاندازی سامانه گزارشگری بودجه بهنحویکه عملکرد ردیفها و تبصرههای بودجه در اختیار شهروندان قرار گیرد از اقدامات انجامشده در مسیر شفافیت بودجه است. پیگیری تشکیل کمیته تخصیص و الزام شهرداری به ارائه مصوبات کمیته به اعضاء شورا از دیگر اقدامات انجام گرفته در مسیر نظارت بودجه است که انجام شده است. آنچه انجامشده، در مسیر بهبود وضعیت نظام بودجه شهرداری تهران بوده است، با توجه به ابلاغ دستورالعمل وزیر کشور درباره نحوه تهیه، تدوین، تصویب و تفریغ بودجه شهرداریها و شرایط اقتصادی کشور که منجر به آغاز اصلاح نظام بودجهریزی کشور شده است، معتقدم شورا هم باید فرصت را مغتنم شمرده و نظام بودجهریزی شهرداری را متحول کند؛ زیرا تحول در اداره شهر زمانی اتفاق میافتد که نظام تأمین مالی، درآمد و هزینه و بهعبارتدیگر بودجهاش تحول یابد. بودجه است که به فعالیتها، اقدامات و پروژهها جهت میدهد، تحول مورد انتظار مردم از شورای پنجم زمانی محقق خواهد شد که نظام تأمین مالی و بودجه شهرداری متحول شود.

   شورای شهر تهران تاکنون چه گامهایی برای ایجاد شفافیت در مدیریت شهر تهران برداشته است؟

عملکرد شورای پنجم در مبارزه با فساد و انضباط مالی که شفافیت یکی از ابزارهای دستیابی به آن است عبارت است از:

1- انتشار اطلاعات و فراهم کردن دسترسی عموم شهروندان به اطلاعات مالی و عملکردی شهرداری تهران از طریق:

   انتشار اطلاعات قراردادهای شهرداری تهران در سامانه شفافیت   ارائه گزارش درآمد هزینه ماهانه و ششماهه شهرداری تهران توسط خزانهدار محترم شورا   انتشار اطلاعات بودجه پیشنهادی شهرداری و بودجه مصوب

2-تصویب مصوبات نظارتی با تأکید بر مبارزه با فساد ازجمله:

   مصوبه مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران   ماده 7 برنامه پنجساله سوم توسعه شهر تهران که بر اساس آن؛ شهرداری موظف است بهمنظور بازسازی سرمایه اجتماعی مدیریت شهری با رویکرد ایجاد شفافیت و پاسخگویی برای مقابله با فساد و ارتقاء سلامت اداری بر اساس فرایندهای شناسایی و اولویتبندی شده در سند راهبردی مقابله با فساد، نسبت به تدوین و ارائه برنامه عملیاتی در شش ماه اول برنامه با تأکید بر موارد زیر اقدام نماید:

   هوشمند سازی فرایندهای اولویتدار محمل فساد   استقرار نظام مدیریت، شناسایی و کشف تخلف و تقلب مبتنی بر فناوریهای تحلیل داده   تدوین سازوکار حمایت حقوقی و مادی از گزارشگران فساد در شهرداری   سنجش و انتشار عمومی سالانه شاخصهای فساد و شفافیت

تبصره: شهرداری موظف است در ششماهه اول برنامه، نسبت به تدوین شیوهنامههای لازم جهت ارتقاء سلامت اداری و مقابله با فساد اقدام نموده و آن را به تصویب شورای شهر برساند.

- ماده 14 برنامه پنجساله سوم توسعه شهر تهران که بر اساس آن؛ شهرداری موظف است در راستای کنترل و نظارت مستمر مالی-معاملاتی و کنترل انطباق عملکرد شهرداری در چهارچوب مصوبات شورا اقدامات زیر را انجام دهد:

     بررسی عملکرد مالی مناطق، سازمانها و شرکتها و ارائه گزارش به شورا در بازههای ششماهه    تدوین لایحه تشکیل دیوان محاسبات شهری و ارسال به شورای عالی استانها جهت تصویب.    اعمال نظارت مالی حین خرج با انتخاب ذیحساب و قائممقامان ذیحساب شهرداری از طریق سنجش و ارزیابی توان و صلاحیت حرفهای و تکلیف این افراد به گزارشگری و ارائه گزارش دستور پرداختهای مغایر قانون بر اساس فرم بند ب ماده ۱۵ دستورالعمل ذیحسابی    اعمال نظارت پس از خرج با انتخاب حسابرسان دارای بالاترین مرتبه کیفی مورد تائید جامعه حسابداران رسمی و معتمد بورس از طریق فراخوان عمومی (در ادوار گذشته ما شاهد انتخاب مؤسسات حسابرسی دارای رتبه ج هم بودیم که در دوره پنجم صرفاً مؤسسات رتبه الف و معتمد بورس انتخاب شدهاند.)    تصویب تفریغ بودجه با وضع تکالیف برای شهرداری بهمنظور روشن شدن ابهامات و رسیدگی به تخلفات در جلسه علنی شورا و نه جلسات غیرعلنی.    ارجاع 33 بند شناساییشده توسط حسابرس منتخب شورا به مراجع نظارتی (سازمان بازرسی، حراست، اداره کل حقوقی) برای رسیدگی در حسابرسی صورتهای مالی سال ۱۳۹۳ برای اولین بار در جلسه علنی شورا و نه جلسه غیرعلنی.    تشکیل معاونت محاسبات و پایش عملکرد در دبیرخانه شورا؛ با توجه به اهمیت موضوع محاسبات و مبارزه با فساد با استفاده از ابزارهای نظارتی شورا ازجمله نظارت بر اجرای بودجه، ذیحساب و قائممقامان ذیحساب و حسابرسان منتخب شورا در سه مرحله پیش از خرج، حین خرج و پس از خرج برای اولین بار در تاریخ فعالیت شوراهای اسلامی کشور بر اساس مصوبه هیئترئیسه شورا در ساختار دبیرخانه شورا ایجاد معاونت محاسبات و پایش عملکرد پیشبینی شد تا این معاونت پشتیبان و پیگیر مصوبات شورا در حوزه محاسبات و پایش برنامهوبودجه باشد که این تحول گام نخست در ایجاد دیوان محاسبات شهری و تحقق وعده لیست امید به مردم در این زمینه است.    ارائه طرح «الزام شهرداری تهران به تکمیل و اصلاح فرآیند دریافت و رسیدگی به گزارشات شهروندان درباره فساد و تشویق گزارشگران تخلفات در شهرداری تهران» که اینجانب را با حمایت و امضاء 7 نفر از همکارانم تقدیم هیئترئیسه محترم شورا نمودم و قرار است در دستور کار شورا قرار گیرد که با تصویب شورا زمینه استفاده بیشتر از توان و ظرفیت مردم برای حل مشکلات و مبارزه با فساد در شهرداری تهران فراهم خواهد شد.

    کمیسیون بودجه و مجموعه شورای شهر چه اقداماتی در زمینه توسعه محلات با محوریت شهروندان انجام دادهاند؟

افتخار میکنم که بعد از ۲۳ بازدید و نشست با شورایاران مناطق شهر تهران به وعدهای که داده بودم عمل کردم، مسئله عدم توازن و غفلت از عدالت در دسترسی به زیرساختهای شهری همیشه از دغدغه های شخصی ام قبل از عضویت در شورا بوده و هست. بر همین اساس برایم مهم بود سرانه بودجه شهروند منطقه ۱۹ یا ۲۰ چقدر است و چه تفاوتی با سایر مناطق دارد، بر همین اساس در برنامه سوم یک حکم با این موضوع پیشنهاد کردم که با رأی همکارانم تصویب شد. بر اساس این حکم شهرداری موظف به ارزیابی توازن و عدالت در دسترسی به زیرساختها در مناطق ۲۲ گانه شد و برای ایجاد توازن و رفع محرومیتها اعتبار ویژهای در بودجه هر سال پیشبینی و به شورا ارائه شود تا بر اساس دستورالعمل اجرائی برای پروژههای محرک توسعه به مناطق کمتر برخوردار تخصیص یابد. خوشبختانه در بودجه سال ۱۳۹۸ برای اجرای ماده ۲۳ برنامه سوم که اشاره کردم مبلغ ۲ هزار میلیارد ریال برای پروژههای محرک توسعه پیشبینی و تخصیص یافت. امیدوارم این اقدام کوچک زمینهساز رضایت مردم را فراهم کند و به بهبود کیفیت زندگی در محلات کمتر توسعهیافته منجر شود.