چند روز گذشته مسابقات ملی دانش آموزی رباتیک موسیتو در پارک علم و فناوری پردیس با هدف کاهش آلایندگی های محیط زیستی برگزار شد و این بنده حقیر نیز در این رویداد شرکت کردم که جای بسی خوشحالی داشت. جا دارد از برگزار کنندگان این مسابقات و حمایت هایی که از این گونه رویداد ها صورت می گیرد تشکر کنم . اما حضور در این جمع و مشاهده این رویداد سبب شد تا کمی تامل کنم و خواه ناخواه به یاد موضوعی بیافتم که همه ما با آن سر و کار داشته ایم. 

موضوع "علم بهتر است یا ثروت" را همه شنیده ایم کم و بیش این موضوع با درس انشا عجین شده و هر زمان صحبت از درس انشا می شود در کنار موضوعات تکراری مثل اینکه تابستان خود را چگوه گذرانده اید یا در آینده چه کاره خواهید شد موضوع "علم بهتر است یا ثروت" در همه مقاطع تحصیلی از ابتدایی تا مقطع دبیرستان یا حتی دانشگاه، هم ذهن معلمان و هم ذهن متعلمان را به خود درگیرد کرده است. 

جستجوی ساده ای در فضای مجازی کنید ملاحظه می فرمایید که آنقدر در این زمینه بحث و گفت و گو شده است تا جایی که پژوهش ها مقالات و حتی همایش ها و نشست ها ی علمی هم در این باره گذاشته شده است و هنوز برخی دنبال پیدا کردن این جواب هستند که آیا علم بهتر است یا ثروت غافل از اینکه اصولا طرح این موضوع به نظر این بنده حقیر کاملا اشتباه است چرا که هر پدیده ای در عالم هستی تا علم نباشد بوجود نخواهد آمد، از جمله این پدیده ها ثروت است که زاییده علم است یعنی اگر علم نباشد ثروتی نخواهد بود البته اگر بپذیریم که علم صرفا آن چیزی نیست که در مکتب و مدرسه و دانشگاه به آن پرداخته می شود. 

همچنانکه بارها شنیده ایم تجربه بالاترین آموزگار زمانه است و چه بسا ثروتمندانی هستند که سواد مکتب و مدرسه و دانشگاه نداشته ولی در مقابل بزرگترین اساتید علم اقتصاد ، کار اقتصادی را بهتر می دانند و از آن راه ثروت کسب می کنند؛ پس می توان گفت علم حاصل تلاش انسان برای بقا و زیستن توام با رفاه و آسایش است گرچه تنها سوال اینجاست که چرا با سوادان و عالمان و دانشمندانی پیدا می شوند که ثروتمند نیتسند؟

 خیلی خلاصه بگویم علمی که به فن آوری تبدیل نشود ثروت زا نیست و فن آوری ثروت زاییده شده از علم است. تفاوت فاحش ایران و غرب در همین نکته است که غرب علم را به فن آوری تبدیل می کند ولی در کشور ما بجهت سیاست های غلط نظام آموزشی به سختی علم تبدیل به فن آوری می شود. در کشور ما بعد از گذشت 16 سال از آموزش افراد بفکر پیوند بین صنعت و دانشگاه می افتند و انتظار دارند که یک فرد دانشگاهی بعد از سپری کردن مدرسه در مقطع ابتدایی و متوسطه و بعد از سپری کردن دوره کارشناسی تازه زمینه های صنعتی کردن دانش خرد را فراهم کند در صورتیکه این بزرگترین نقص نظام آموزش است. 

آموزش مهارت های شغلی باید از دوران مدرسه آغاز شود و این باعث می شود که دانش آموز با فرایند انتخاب حرفه ای آشنا شود و برای آینده برنامه ریزی کند. آموزش مهارت ها به دانش آموزان کمک می کند که خودشان واقعیت را درک کنند و تجربه کنند و برای زندگی حرفه ای "همان زندگی ای که همراه با تولید ثروت است" آماده شوند و در این مسیر مهارت های ارتباطی مدیریت و همکاری با دیگران هم آماده خواهند شد. 

کشور عزیز ما ایران، در تولید علم جایگاه خوبی را در سطح بین الملل کسب کرده اما به دلیل نبود ارتباط بین علم و فن آوری، علم تولیدی کشور در خارج از کشور به فن آوری و ثروت تبدیل می شود. برای تربیت یک مهندس در کشور 16 سال هزینه می شود اما در هنگام ثمر دادن آن این مهندس جذب کشور های اروپایی می شود و علم وی در این کشور ها به فن آوری تبدیل می گردد. این فن آوری است که ثروت برای کشور ها تولید می کند. حوزه تولید علم و فن آوری شامل اختراعات ، مدل های مفهومی و طرح های صنعتی است و تا زمانیکه این مفاهیم برای دانش آموزان ما توضیح داده نشود و آنها را با این مفاهیم آشنا نکنیم درک درستی برای تبدیل علم به فن آوری و ایجاد ثروت نداریم. این موضوع نه تنها در نظام آموزشی ما نقص و دارای ضعف است بلکه در بین مسئولین؛ چه مسئولین اجرایی و چه مسئولین سیاست گذاری و در حوزه های نظارتی و قانون گذاری هم ضعف هایی وجود دارد و درک درستی از تولید ثروت در حوزه فن آوری نداشته ایم.

بعنوان مثال در دوره ششم شورای شهر تهران زمانیکه موضوع تاسیس سازمان فن آوری نوین حوزه مدیریت شهری مطرح شد خیلی از عزیزان تصور می کردند که با وجود سازمان فن آوری اطلاعات و ارتباطات دیگر نیازی به یک سازمان جدید التاسیس نخواهد بود. در صورتیکه سازمان فن آوری های نوین شهرداری تهران می تواند برای شهروندان زمینه های تولید ثروت از علم را با حمایت از اقدامات فن آوارانه ایجاد کند. کاملا متفاوت با سازمان فاوا شهرداری و این موضوع نه تنها در شورای شهربلکه در بدنه دولت و در وزارت کشور هم به خوبی جانیافتاده است. 

در جامعه امروز برای آنکه بتوانیم شعار "کاهش تورم و افزایش تولید" که شعار مقام معظم رهبری برای سال 1402 می باشد را عملی کنیم تنها از طریق تبدیل علم به فن آوری این مهم میسر می شود و این را نمی توان صرفا در سازمان فن آوری های اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران جستجو کرد. امیدواریم که هر چه سریعتر وزارت کشور با درک صحیحی از واقعیت روز جامعه و سرعت زیاد تغییرات علم و فن آوری در سطح دنیا با تاسی به رهنمود های رهبر فرزانه انقلاب با موافقت با سازمان فن آوری های نوین شهرداری تهران زمینه سازی رشد و اعتلای فرزندان عزیز شهر و دیارم را فراهم آورد و ما بتوانیم حمایت های خودمان را برای این عرصه بیشتر و تخصصی تر ارایه کنیم.

 

احمد صادقی – نماینده مردم شریف ری، تهران و تجریش در شورای اسلامی شهر تهران