در گفت‌وگوی شرق با زهرا نژادبهرام مطرح شد:
آرزوهایی برای تهران
به گزارش معاونت ارتباطات و امور بین الملل شورای اسلامی شهر تهران به نقل از شرق: کمپین آرزوها از دل کمیته شهرسازی شورای شهر تهران با مدیریت زهرا نژادبهرام بیرون آمد؛ کمپینی که می‌گوید قرار است مردم هر محله در سایت با هم آرزوهایشان برای محله‌شان را ثبت کنند و شهرداری این آرزوها را در قالب پروژه‌های خرد اجرائی کند. کمپینی که از ابتدای رونمایی عمومی با حواشی و انتقادهای فراوانی روبه‌رو شد. به هر حال در ماه‌های منتهی به عمر شورای پنجم به نظر نمی‌رسد که فرصت مناسبی برای آرزوکردن باشد. در چهار سال گذشته شورای شهر پنجم به دلیل همین رویکردها مورد انتقاد بود. شورایی که هرچند خروجی قابل قبولی داشت، اما با زیر ذره‌بین قراردادن اقدامات صرفا فانتزی مثل تغییر نام خیابان‌ها، خودش را سوژه خبرها کرد. با همه این حرف‌ها و حواشی اما زهرا نژادبهرام از طرح خود دفاع می‌کند. او می‌گوید این یک کمپین پیشنهادشده به شهرداری است، مثل هر پیشنهاد دیگری که به شهرداری داده می‌شود و شهرداری خودش تصمیم گرفته آن را اجرائی کند. او می‌گوید بیش از یک سال از شروع کمپین آرزوها گذشته و هرچند اسمی فانتزی دارد، اما قرار است به اجرائی‌شدن پروژه‌های خرد در محلات کمک کند.
کمی درباره کمپین آرزوها توضیح دهید.
رویکرد کمپین آرزوها جلب مشارکت شهروندان بود. بنای ما بر این بود که در پروژه سال 99، هزار پروژه کوچک‌مقیاس در محلات اجرائی کنیم و برایش بودجه در نظر گرفتیم. این مسئله قرار شد به‌عنوان یک روند در سال 1400 مورد توجه قرار بگیرد. پیش‌بینی کمیته شهرسازی این بود که از طریق کمپین آرزوها با توجه به مطالعات و پژوهش‌های صورت‌گرفته، بخشی از این پروژه‌ها اجرائی شوند. ما این پیشنهاد را به کمیسیون شهرسازی دادیم و کمیسیون شهرسازی هم پیشنهاد را برای شهردار تهران ارسال کرد و ایشان قبول کردند و طرح را برای معاونت برنامه‌ریزی ارسال کرد؛ چراکه مسئولیت پروژه‌های خرد‌مقیاس بر عهده معاونت برنامه‌ریزی است. ایشان گفتند اجرائی و عملیاتی شود. ما این طرح را در مهرماه سال 98 کلید زدیم و به صورت آزمایشی در یکی، دو محله اجرا کردیم تا ببینیم نقاط قوت و ضعف آن کجاست و بعد از آنکه این مسائل مشخص شد، به صورت عام اکران عمومی شود. در سال 98 در محله یوسف‌آباد و در
منطقه 6 تهران از کمپین آرزوها رونمایی شد. این رونمایی با حضور آقای محسن هاشمی، مهندس مظاهریان معاونت برنامه‌ریزی شهرداری تهران و جمعی از مدیران شهرداری اجرائی شد. بعد از رونمایی‌شدن کمپین، قرار شد در محلات دیگر هم هرچه زودتر طرح را اجرائی کنیم. محله دوم محله امیرآباد بود؛ منتها در اکران این کمپین در امیرآباد به وقایع آبان برخورد کردیم و مجبور شدیم زودتر سایت را ببندیم و آرزوها را استخراج کنیم و آرزوهایی که بیشترین علاقه‌مندی را گرفته‌اند، در دستور کار مدیریت شهری منطقه 6 برای اجرا قرار گرفت.
الان یک سال از این ماجرا گذشته است. چرا آن‌قدر طول کشید؟ موقع خداحافظی از شورا وقت کمپین آرزوهاست؟
برای اینکه ما با حوادث غیرمترقبه زیادی روبه‌رو شدیم که کل کشور از جمله شهر تهران را تحت تأثیر قرار داد. حوادث آبان منجر به قطعی اینترنت شد و از آنجایی که اساس این کار در فضای مجازی بود و افراد از طریق سایت باید آرزوهایشان را ثبت می‌کردند، طبیعتا به مشکل برخوردیم، بعد از آن آماده مهیاکردن شرایط شدیم که شهادت سردار سلیمانی پیش آمد، بعد نوبت سانحه هواپیمای اوکراین شد و بعد از آن با بحران بیماری کرونا مواجه شدیم؛ تصور ما این بود که بیماری کرونا چندماهه جمع می‌شود، ولی متأسفانه این اتفاق نیفتاد. به خاطر همین الان با توجه به تجاربی که در یوسف‌آباد و امیرآباد به دست آوردیم، در بهمن از این کمپین رونمایی عمومی کردیم؛ چراکه الان داریم بودجه 1400 را می‌بندیم و این بودجه هم روی پروژه‌های خرد تمرکز دارد و ما این مسئله را فرصتی دیدیم که ضمن تشویق مردم به مشارکت، شرایطی را برای انجام پروژه‌های خرد ایجاد کنیم.
شما قرار است با این آرزوها چه کنید؟
آرزوکردن‌ها در سایت دو آیکون دارد؛ یکی آرزوهایی برای شهر تهران و یکی هم برای محله. وقتی شما برای محله‌تان آرزویی می‌کنید و توسط هم‌محله‌ای‌ها بیشترین علاقه‌مندی (لایک) را می‌گیرد، پنج آرزوی اول می‌شوند آرزوهایی که باید برای پاسخ‌گویی بررسی شوند. در ابتدای سایت هم توضیح داده شده که آرزوهای شما باید در حوزه وظایف شهرداری باشد. برای مثال، ممکن است شما آرزو کنید که مثلا بیماری کرونا برچیده شود یا واکسن خریداری شود. این آرزوها در حیطه مدیریت شهری نیست، پس آرزوها از طریق 1888 غربال می‌شود و آنهایی که در حوزه شهرداری است، در سایت رونمایی می‌شود و افرادی که با آرزو موافق هستند، لایکش می‌کنند. از بین بیشترین آرزوهایی که لایک خورده، پنج آرزو انتخاب شده و با توجه به شرح خدماتی که شهرداری می‌تواند انجام دهد، اعلام می‌کند که یک آرزو دو ماه دیگر برآورده می‌شود، اما ممکن است یک آرزو شش ماه زمان ببرد. این آرزوها دو هدف مشخص را دنبال می‌کنند؛ اول تشویق شهروندان به مشارکت در برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی و مورد دوم اینکه شهروندان احساس کنند جایی برای شنیده‌شدن حرف‌هایشان وجود دارد.
فکر نمی‌کنید برای آرزوکردن در شورای پنجم کمی دیر شده باشد؟
این مسئله به شورای شهر پنجم ربطی ندارد و دیر هم نشده! این کار در سال 98 اجرائی شده است.
ولی الان بهمن 99 نیز رو به اتمام است و شما فرصتی ندارید... .
مگر پروژه‌های خرد چقدر زمان می‌برد؟ شورای پنجم تا شهریور سر کار است، تازه در حال نوشتن بودجه برای سال آینده هستیم و در این بودجه برای آرزوها ردیف بودجه مشخص می‌شود. برای مثال در بودجه می‌گویند باید هزار پروژه خرد اجرائی شود، ما برای پروژه‌های خرد سال 99، دو هزار میلیارد در نظر گرفته بودیم. امسال این مبلغ بیشتر شده و طبیعتا آرزوها هم باید در سه ماه آماده شود و در اختیار مناطق قرار بگیرند تا اجرائی شوند. این هم یکی از کانون‌هایی است که می‌تواند پروژه‌های خرد را تأمین کند. اصلا زمان کمی نیست، اتفاقا زمان متناسب است. ضمن اینکه کانون‌های دیگری هم برای دریافت پروژه‌های خرد وجود دارد. مثلا سندهای توسعه محلات. ما 180 سند توسعه محلی داریم؛ مثلا شورایاری‌ها به عنوان نهادی قدرتمند که با مردم در ارتباط هستند، تشکل‌های غیردولتی و دفاتر خدمات توسعه که الان در 180 محله کار می‌کنند. اینها منابعی هستند که این پروژه‌های خرد را به معاونت برنامه‌ریزی معرفی می‌کنند. یکی دیگر از راه‌هایی که می‌تواند این آرزوها را اجرائی کند، کمپین آرزوهاست.
الان آرزویی اجرائی شده است؟
در منطقه 6 آرزوها اجرائی شدند و حتی بنرهایش زده شده و اطلاعاتش در سایت با هم به صورت شفاف در اختیار مردم است. آرزوهایی که امکان اجرائی‌شدن داشتند، همه مشخص شده‌اند و مردم هم کاملا در جریان هستند و سراهای محله نیز فعال بودند. می‌خواهم بگویم در سال 98 به صورت جدی در محدوده منطقه 6 کمپین آرزوها دنبال شده است.
استقبال چطور بوده؟
کمپین زمان‌بر است. بین 45 روز تا دو ماه برنامه داریم برای دیده‌شدن کمپین آرزوها. این کمپین باید دهان به دهان بچرخد تا مردم بدانند چنین ظرفیتی وجود دارد. با توجه به محدودیت منابع برای تبلیغ زمان بیشتری می‌برد. ما برای تبلیغات فقط از منابع شهرداری استفاده کردیم و یک ریال از منابع بیرونی استفاده نکردیم. اگر اپلیکیشنی آماده شد و اگر سایت با هم که سایت شهرداری تهران است، فعال شده، برای این است که درون خودش این ظرفیت را ایجاد کرده است. حسن این کمپین این است که با منابع خود شهرداری پیش رفته است. برای مثال 1888 آرزوها را غربالگری می‌کند، مرکز ارتباطات کارهای تبلیغی را انجام می‌دهد، قبلا مرکز مطالعات رویش مطالعه کرده و دو سند برایش مشخص شده است. سازمان زیباسازی از منابع خودش برای معرفی کمپین استفاده کرده و چند بنر به صورت محدود در‌این‌باره زده شد. می‌خواهم بگویم این کمپین مثل دیگر کمپین‌های شهرداری است و کار عجیب‌و‌غریبی انجام نشده. منتها بالاخره عده‌ای می‌خواستند حواشی ایجاد کنند؛ وگرنه این کمپین نه جدید است، نه هزینه‌بر. کافی بود یک جست‌وجوی کوچک اینترنتی بکنند و ببینند کمپین یک سال است فعال شده. اصلا منابعی نیاز نبوده و سایت هم از قبل فعال بوده و کار می‌کرده است. اگر موضوع اجرائی‌کردن آرزوهاست، خب این آرزوها همان پروژه‌های خرد است. شما ممکن است بگویید در محله‌ام رنگ دیوارها آبی باشد، یک مرکز محله داشته باشیم، زمین‌ها آسفالت شوند، دیوارها نقاشی شوند. این آرزوها زمان‌بر نیست. کسی پل و زیرگذر و اتوبان نمی‌خواهد، می‌خواهند محله بهتر شود. یادم می‌آید به محله سوزن‌بان در منطقه 15 رفته بودم و آنجا یک مرکز محله کوچک افتتاح شد. پنج ماه هم افتتاحش طول نکشید و مردم خیلی استقبال کردند. یا در محله‌ای در انبار نفت رفتم و آنجا سه ملک توسط شهرداری خریداری شده و یک پارک محلی ساخته شده بود و بسیار مورد استقبال مردم قرار گرفت. حسن پروژه‌های خرد این است که امکان اجرائی‌شدن دارند.
به نظر می‌رسد این کمپین اسم خوبی ندارد. آرزو، برای مردمی که آرزوهای برآورده‌نشدنی زیادی دارند، تداعی‌کننده تلخ‌کامی است. رنگ‌شدن دیوار آرزو نیست، شاید بهتر بود اسمش را می‌گذاشتید ایده‌هایی برای محله... .
ما با خیلی‌ها درباره اسم این کمپین صحبت کردیم. کلمه آرزو برای ما بار مثبت داشت. دلمان می‌خواست این مشارکت محلی همراه با امید باشد. برای همین از این واژه استفاده کردیم. البته در ابتدا پیشنهاد من تهران خوب من بود یا شهر خوب من، اما دوستانی که در کار کمپین بودند، به دنبال واژه‌ای فانتزی‌تر بودند. ضمن اینکه این مشارکت همراه امید است و ما می‌توانیم در قالب آرزو مطرحش کنیم. جامعه‌شناسان زیادی روی این موضوع بحث کرده‌اند. آنها گفته‌اند باید نگران جامعه‌ای باشیم که آرزو ندارد. مردم باید به آرزوهایشان فکر کنند. وقتی آرزو نداریم یعنی امید نداریم و زندگی روزمره شده است. حتی در ادبیات دینی‌مان هم مفهوم آرزو را داریم. وقتی دعا می‌کنیم در حال آرزوکردن هستیم. یا اصلا شب آرزوها را داریم. می‌خواهم بگویم اینها مواردی است که ما از آن دور نیستیم و اگر کمتر به آنها پرداخته شده شاید به خاطر این است که زیاد درگیریم و کمتر به خواسته‌ها و آینده فکر کرده‌ایم. شاید این نام فانتزی باشد، اما این فانتزی برای مشارکت‌کردن است و برای مشارکت‌کردن به امید نیاز داریم.
این کمپین حواشی زیادی هم داشت. گویا برای یک آرزوی خارج از عرف مدتی این سایت از دسترس خارج شد؟ شما تأیید می‌کنید؟
قویا تکذیب می‌کنم. من فکر می‌کنم هر کاری که قرار است درون کشور انجام شود، از طرف آنهایی که ممکن است احساس کنند این کار شاید حال مردم را بهتر کند، با آن زاویه پیدا می‌کنند. هرکس که این خبر را داده بود، اگر یک سر به سایت با هم می‌زد که سایت رسمی شهرداری تهران است، متوجه دروغ‌بودنش می‌شد. وقتی این آرزوها هنوز از طریق 1888 در حال غربال‌شدن است، ما اصلا هر آرزویی را منتشر نمی‌کنیم. این دروغ محض بود و باعث تأسف. متأسفانه این کمپین حواشی زیادی داشت؛ مثلا به من تهمت زدند که پسری هشت‌ساله ساکن کانادا دارم. من یک پسر 27ساله دارم و یک دختر 35ساله. اصلا سن‌و‌سال من به داشتن فرزند هشت‌ساله نمی‌خورد. عکس فرزند خواهر من را منتشر کردند و گفتند این فرزندش کاناداست و به مردم می‌گوید برای تهران آرزو کنید. همه این حمله‌ها برای این بود که من به شهرداری پیشنهادی داده بودم و حتی اجرا‌کننده‌اش هم نبودم.
فکر نمی‌کنید اجرائی‌کردن پروژه‌های محله‌محور بر عهده شورایاری‌هاست؟
شهرداری کلی کمپین اجرا می‌کند. این هم یک کمپین مثل بقیه کمپین‌هاست. کمپین‌هایی مثل همسایه ما، کمپین کمک، کمپین جداسازی پسماند و... . مگر اینها اشکالی دارد؟ خب این کمپین هم مثل بقیه. ما یک پیشنهاد دادیم به شهرداری مثل هزاران پیشنهاد دیگر. پیشنهاد ما مورد پذیرش قرار گرفت. لازم نیست که درباره همه پیشنهادها یک اجماع عمومی وجود داشته باشد.
آرزوی شما برای تهران چیست؟
هوای خوب. آرزوی من برای تهران هوای خوب و آسمان پاک است.
