لزوم مطالعات ساختاری و اولویت سنجی در تخصیص اعتبار به طرح توسعه PSD در ایستگاه های متروی تهران

لزوم مطالعات ساختاری و اولویت سنجی در تخصیص اعتبار به طرح توسعه PSD در ایستگاه های متروی تهران

همانطور که دربهای بازشونده در صورت نصب اصولی و استاندارد سازی قطارها و سایر سیستم های کنترلی می تواند ایمنی ایستگاه و مسافرین را افزایش دهد، به همان نسبت هم در صورت عدم مطالعه کافی و صرفا نصب درب ها بدون لحاظ سایر عوامل تاثیر گذار در عملکرد قطارها می تواند خود منجر به افزایش فضای نا ایمن برای شهروندان شود.

چنانچه در مباحث مربوط به وقوع حوادث زیر سطحی اعم از انسداد مسیر ها به واسطه اتصالی در سیستم های برق مترو و یا حریق احتمالی، از آن جا که زیر ساخت های فعلی به طور کامل قابل انطباق با  استانداردهای بین المللی ایمنی نیست، بنابراین در مورد تخليه مسافر در حالت هاي اضطراي از تونل ها به ايستگاه ها با نصب درب ها جداسازي سكو دچار اختلالاتی ایجاد خواهد شد. همچنین در مواقع حادثه درهاي  PSD وقتي بازمي شوند كه دقيقا درهاي قطار درمقابل آن ها قرارگيرد. و اگر قطاري نتواند دقيقا درمحل تعيين شده توقف کند، آسيب هاي جدي به مسافران خواهد رسيد.

درست است که می بایست در مسیر توسعه از الگوهای برتر جهانی استفاده بهینه کرد اما توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت است که برنامه ریزی جهت احداث درب ها محدود به بودجه وحتی ارتفاع دیواره آن ها نمی شود بلکه سایر پارامترها نظیر سیستم های تهویه، سیرکولاتورهای هوا و گازهای احتمالی ناشی از احتراق و از همه آنها مهم تر بحث مربوط به خروج اضطراری است که با ساختار فعلی متروی تهران قابل انطباق نیست. بنابراین با توجه ضرورت انکار ناپذیر نصب چنین تمهیدات ایمنی در فضاهای زیر سطحی، لازم است پیش از تصویب هر طرح و تخصیص بودجه به آن ابتدا کلیه جوانب سنجیده شده، و برای آن راهکارهای اصولی از سوی نهاد مسئول ارائه شود.

به گزارش مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران، دیگر چالش مطرح در اجرای فعلی این درب  ها، استفاده از 3 نسل متفاوت ناوگان در متروی شهر تهران است که محل قرار گیری و نوع درب در آن ها  متفاوت است. بنابراین با توجه به ثابت بودن مکان درب ها بر روی سکو ها، عملیاتی بودن استفاده از این درب ها منوط به بکار گیری تنها یک نوع ناوگان می شود که این مهم در حال حاضر میسر نیست. از سوی دیگر با توجه به اینکه نصب تجهیزات سیگنالینگ بر روی قطار به جهت توقف دقیق و ارسال دستور باز و بسته شدن درب ها ضروری است، بنابراین در صورت به کارگایری ناوگان متفاوت، بر پیچیدگی های نرم افزاری و سخت افزاری موجود افزوده می شود که اکنون زیر ساخت های لازم آن هنوز تعریف نشده است.

از آنجا که این مرجع مطالعاتی به عنوان نهاد مورد تایید شورای اسلامی شهر تهران و تحت نظارت آن به انجام مطالعات گسترده و ارائه نتایج مستند می پردازد، بنابراین ایجاد شبهه در اذهان عموم نسبت به آمار ارائه شده از سوی این سازمان، در وهله اول مرجع نظارت کننده را زیر سوال می برد.  

از سوی دیگر ضمن احراز این مهم که لزوم کاربست تمهیداتی برای ایمن سازی تجهیزات شهری امری انکار ناپذیر است، اما اولویت سنجی در تخصیص اعتبار به طرح ها از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده که  نمی توان آن را نادیده انگاشت. بر اساس مطالعات انجام گرفته، قيمت متوسط براي تجهيز يك ايستگاه به درب های PSD، 100 میلیارد ریال بر آورد شده است. بطوریکه هزینه تجهیز 8 ایستگاه به درب های باز شونده PSD معادل با احداث یک ایستگاه با متراژ متوسط است. همچنین اگر هزینه توسعه هر کیلومتر تونل را 60 میلیارد تومان در نظر گرفت، در نتیجه می توان گفت به ازاء تجهیز 6 ایستگاه ، می توان این بودجه را صرف توسعه یک کیلومتر تونل کرد.

بنابراین در حال حاضر، عدم انطباق اصولی زیر ساخت های موجود با تجهیزات پیش بینی شده نه تنها موجبات ارتقا ایمنی را فراهم نمی آورد بلکه کارایی سیستم را نیز کاهش می دهد و انطباق آنها مستلزم صرف هزینه های بالایی است که ممکن است بتوان از طریق طرح های دیگر این امنیت را به مراتب با سرعت بیشتر و ضریب امنیت بالاتر تامین نمود.