شهربانو امانی:

رویکرد اصلی شورای پنجم توسعه شهری مبتنی بر حمل ونقل عمومی

برنامه های شورای پنجم برای حل معضل آلودگی هوا چیست؟

یک نظرسنجی که در سال 96 توسط مدیریت شهری تهران انجام شد و از شهروندان درباره مطالبات اجتماعیشان پرسیده شد، اولین مطالبه اجتماعی شهروندان حل معضل محیطزیست، ترافیک و آلودگی هوا بود. بر همین اساس مدیریت شهری و شورای شهر سعی کرد از طرحهایی که منجر به کاهش آلودگی هوا و ترافیک میشوند حمایت کند که تمام این تصمیمات مسکنوار و مقطعی بود. ما در سال 96 مدیریت را تازه تحویل گرفتیم، ولی طرح ترافیک جدید را ساماندهی و به الگوی مقطعی و مسکنوار سامان دادیم و در سال گذشته به خاطر آلودگی هوا تعطیلی نداشتیم. حلقه دوم در محدوده آلودگی هوا ابتکار عملی بود که شورای شهر و شهرداری از اول تیرماه امسال اجرا کرد و در بهبود هوا بیتأثیر نبود. در شورای پنجم یک تغییر رویکرد اصلی شکل گرفت و بر اساس آن مدیریت جدید رخ داد که محور اصلی آن توسعه شهری مبتنی بر حملونقل عمومی است. در همین راستا اصلاح طرح تفصیلی تهران بر اساس مدل جدید و خیابان کامل (TOD) در درازمدت مدنظر است تا مشکل تهران به صورت ریشهای حلوفصل شود.

اولویت شورا و مدیریت شهری توسعه حملونقل عمومی و چهار مد مهم حملونقل است. مهمترین وسیله حملونقل عمومی انبوه بر مترو و بیآرتی است که توسعه این موارد در دستور کار است و 630 واگنی که سالهاست در شورای اقتصاد مصوب شده و به نتیجه نرسیده بود و همچنین 19 هزار اتوبوس برای شهرهای بزرگ که دو هزار دستگاه آن به تهران تعلق دارد، قرار است به نتیجه برسد. همچنین دولت باید همانطور که از رونق اقتصادی و تولید داخلی حمایت میکند از سه شرکت واگنسازی کشور در استان تهران که آمادگی تولید دارند را حمایت کند تا واگنهای مترو تولید شود و در کنار نوسازی ناوگان حمل ونقل، اشتغالزایی قابلتوجهی نیز داشته باشیم. همچنین توسعه استفاده از اتوبوس، تاکسی، پیاده مداری، انسان محوری و دوچرخهسواری در دستور کار شهرداری و شورا قرار دارد. منصفانه نیست که دو سال مدیریت شورای شهر پنجم را با 14 سال مدیریت باثبات و طولانی مدت دوره اصولگرایان و با توجه به چالش ناخواسته انتخاب و تغییر سه شهردار در این مدت مقایسه کنیم. با این وجود تلاش ما در هوشمند سازی و سالمسازی مدیریت که از دستاوردهای بسیار مهم شورای پنجم و مدیریت جدید است، حاشیهها را کم کرده، ولی بدنه اتصالی آنچنان تنیده در هم است که سیاستهای گذشته همچنان در بدنه شهرداری وجود دارد و رأس هرم کمی توانسته نفوذ خود را اعمال کند. این اشکال باسیاست شفافسازی و گردش آزاد اطلاعات قابلکنترل است.

به رویکرد انسانمحوری در مدیریت شهری اشاره کردید، پیادهراهها و توجهی که در   اخیر به این موضوع شده چگونه است؟

اعضای شورا به خصوص خانمها که هر کدام کمیسیون یکی از بخشهای تخصصی را پیش میبرند در این زمینه بسیار حساس هستند. اعضای شورا در برنامه سوم این نگاه را تبیین و در احکام برنامه نهادینه کردند. اگر سال اول در هر نهاد انتصابی سال استقرار، سال دوم سال تغییر و ریل گذاریهای جدید باشد، سال سوم اجرایی شدن و نهادینه کردن و سال چهارم سال پایش و ارزیابی خواهد بود؛ اگر با این نگاه به مسئله بنگریم شورای پنجم سعی کرده بخش مطالبات مردمی را در احکام برنامه اعمال کند. امیدوارم از این شرایط سخت عبور کنیم و درآمد پایدار برای شهرداری در وضعیت خوب قرار گیرد چون تاکنون شهر فروشی شده و با آن شهر اداره شده است. امروز دیگر شهر مثل موجود زندهای نیست که توان تحمل برجها را داشته باشد، شهر از برج اشباعشده و نه شهر و نه شهرداری و نه شورای پنجم اجازه شهر فروشی نخواهند داد که در کوچههای 12 متری مجوز برجهای 22 طبقه داده شود که در شرایط اضطراری اورژانس و آتش نشانی امکان تردد در این مکان را نخواهند داشت. خوشبختانه امروز در این مورد همیت وجود دارد و نمایندگان پارلمان شهری را به رسمیت میشناسند و شورای شهر را رقیب دولت یا شهرداری نمیدانند. بهرهگیری از هفت اصل قانون اساسی درباره شوراها میتواند مدیریت شهری را تقویت کند. در قانون اساسی تأکید بر نظارت پارلمان شهری بر مدیریت شهری شده است.

تلاش ما در مدیریت جدید شهری محله محوری است که فرایند آن از حاشیه به متن آمده است. در این مورد انتخابات شورایاریها که بازوی نظارتی شورای شهر است، انجام شد. ضربالمثل خوبی در زبان ما وجود دارد که گفته میشود هر کس قبله خانه خود را بهتر میشناسد درنتیجه مردم هر محلهای بهتر میتوانند نیازهای محله خود را معرفی کنند. شورایاریها در ایجاد رضایتمندی کمک میکنند. محله محوری معادلهای دوطرفه است که شورای شهر و مدیریت شهری به آن توجه دارد. با توجه به تذکرات و علاقهای که برخی به عدم شکلگیری شورایاریها داشتند و میدانیم که فعالیت داوطلبانه در پایتخت وضعیت خوبی نداشته و ندارد با این وجود مردم پایتخت طبق آمارها به صورت داوطلبانه به شکلگیری شورایاریها کمک میکنند. شاید دلیل این عدم همکاری میل مردم به اعمال نظر خود در کمکهای داوطلبانه باشد، وقتی نظر مردم اعمال نمیشود کار داوطلبانه را بیهوده میدانند. شورای پنجم سعی کرده و میکند تا در این ماجرا تفاوتی نسبت به گذشته ایجاد کند که شورایاریها بخشی از این فرایند هستند. شعار محله محوری جدی است و امید است در دو سال باقیمانده محلات پویایی داشته باشند تا به مردم محلی خدمت برسانند و از طرف دیگر مردم نیز این مشارکت در محلات را جذب کنند و آنگاه نقشپذیری مردم محله در سراهای محله با کمک شورایاریها محقق شود.

یکی از موضوعاتی که در دورههای قبل اجراشده و امروز سروصدا بپا کرده است موضوع برج باغها است که ریههای تنفسی شهر را گرفته و در مقابل، برجسازان جیب خودشان را پرکردهاند. اقدامات شورای شهر در این زمینه چه بوده است؟

70 تا 75 درصد از باغات تهران تاکنون به نوعی به خاطر تصمیمات غیر کارشناسی و شهر فروشی از بین رفتهاند. اکنون حدود 500 هزار واحد مسکونی خالی از سکونت در تهران وجود دارد و کسانی که در این املاک سرمایهگذاری کردهاند برگشت سرمایه نداشتهاند. درنتیجه اشتیاقی به وجود آمد و بسیاری از شهروندان سعی کردند با اخذ مجوز برج باغ در بحث 70 به 30 به میزان 30 درصد زمین برج باغ بسازند و حتی گاهی در این طرح اغماض هم شد. درنتیجه شریانهای تنفسی تهران قطعشده و نفس ساکنان شهر به شماره افتاده و تهران به پارکینگی بزرگ تبدیلشده است. در این موضوع نمی توان شهرداری را صد در صد مقصر دانست؛ رویکردهای اینچنینی و مسابقه بساز و بعد جابنداز و تصمیمگیری پیمانکاران در عرصه مدیریت شهری مشکلات متعددی به وجود آورد. شورای پنجم قصد دارد با اصلاح این موضوع مصوبه برج باغ که مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی را نیز داشت موردبررسی قرار دهد و شورا به تنهایی در این موضوع موفق نخواهد بود چون نهاد بالادستی شورای عالی معماری وجود دارد ولی خوشبختانه (با قانع شدن) شورای عالی معماری و شهرسازی این مصوبه مهم شورای پنجم را پذیرفت و مصوبه برج باغ به باغ ویلا تبدیل شد که حقوق درازمدت شهروندان در سی درصد باقیمانده به یغما نرود.