"عودلاجان " معبری به تاریخ
"عودلاجان " معبری به تاریخ
جمعه تصمیم گرفتیم برای بررسی بافت تاریخی و بازدید از یکی از محلات قدیمی پایتخت به عودلاجان برویم. به اتفاق برادر عزیز دکتر سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهر سازی شورا راهی بازدید شدیم. همچنین تنی چند از شهروندان فرهیخته نیز که مطالعات و آثار در خور توجهی در موضوع پایتخت و به طور خاص در مورد عودلاجان داشتند هم سفرمان شدند، از جمله استاد ناصر تکمیل همایون و آقایان محمد ترکمان از پژوهشگران تاریخ و حوزه‌ی شهری، محمد رضا جواهری، حشمت الله منعم و برخی دیگر دوستان علاقمند.
بازدید از بیمارستان سپیر که مرکز درمانی خاص هم وطنان کلیمی است آغاز شد. این بیمارستان در دوران انقلاب به گفته راهنمای عزیز به مداوای مجروحان تظاهرات ها و حتی فراری دادن آنها از چنگ نیروهای امنیتی دوران پهلوی اقدام کرده و اکنون هم دیگر همشهریان تهرانی را پذیرش و مداوا می‌کند.
به داخل بافت قدیمی عودلاجان می‌رویم از برخی ابنیه و اماکن مربوط به همشهریان کلیمی هم بازیدید می‌کنیم از جمله حمام قدیمی کشوریه که در سال ۱۳۲۰ ساخته شده و دو بخش مردانه و زنانه دارد و سالهاست متروکه رها شده است و همین طور یکی از کنیسه‌های کلیمیان تهرانی که بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد و در آن توراتی با قدمت ۴۰۰ سال نگه داری می‌شود.
سپس به دیدار بقعه پیر عطا که به نقلی از عارفان قرن هفتم و به روایتی از فرزندان امام هفتم (ع) می‌باشند، رفتیم.
بازارچه صنایع دستی و بخش باز سازی شده‌ی عودلاجان دیگر بناهای بازدید شده بود. مسجد و مدرسه قنبرعلیخان با معماری اواسط دوران قاجار دارای شبستان و محرابی با کاشی کاریهای هنرمندانه بنای تاریخی دیگری بود که در این تهران‌گردی از آن بازدید کردیم.
در طول مدت این دیدار، گاه شهروندان عزیز در خصوص مشکلات شخصی و یا مسائل محل مراجعاتی داشتند. از جمله نسبت به ساخت برخی واحدهای تجاری در داخل بافت قدیمی معترض بودند و آن را ناهمگون با بافت عودلاجان می‌دانستند. در این سفر شهری از محوطه‌ای که در دهه هشتاد و با تصمیم ناگهانی شهردار وقت، به طور کامل تخریب شده و به بافت قدیمی محله‌ی عودلاجان خسارت جبران ناپذیری وارد کرده، بازدید شد. هنوز می‌شود پاره‌ای از اجاق برجا مانده یا تاقچه‌ی گچ کاری شده‌ای را که روزگاری نشان از جریان زندگی در این سمت قدیمی شهر تهران داشته است را دید و تاسف خورد.
در آخر این سفر نیمروزی به مجموعه‌ی خانه موزه آیت الله شهید سید حسن مدرس رفتیم.
در این مجموعه ساعتی به بازدید از موزه گالری عکس و مرکز اسناد و مطالعات مربوط به این شخصیت تاریخ معاصر گذشت. مدیران و دوستان عزیز در این مجموعه ناهار هم میزبان ما بودند. پس از آن و در بعد از ظهر گرم آخرین جمعه‌ی تیرماه با بازشناختی تازه و نگاهی نو کوچه‌های دیر آشنای عودلاجان را پشت سر گذاشتیم. کوچه‌های که اکنون در تسخیر کارگاههای سراجی و چرم سازی است و آن نشاط دیروز خود را ندارند.
مدیریت شهری باید اهتمام بیشتری به زنده کردن و زنده ماندن این بافت داشته باشد و تهران دیروز را احیا کند.
هر موجودی بدون ریشه‌هایش خواهد مرد؛ برای زندگی پرطراوت و شهری پر تکاپو، باید به ریشه‌های تهران التفات بیشتری کرد.
