شهرهای نوآور به‌طور معمول دارای 3سطح، شامل افراد خلاق ساکن در شهر، لایه میانی ارتباط‌دهنده و شرکت‌های نوآور شهری هستند. برقراری یک ارتباط ارگانیک و پویا میان سطح اول و سطح سوم، نیازمند ایجاد یک فضای کارآمد و مؤثر به‌عنوان لایه میانی است تا نوآوری و خلاقیت را در بالاترین سطوح به تصویر بکشد؛ ایجاد چنین فضا و بستری، قطعا زمینه‌ساز رشد و شکوفایی شرکت‌های استارت‌آپی (نوپا) خواهد شد. فعالیت این شرکت‌ها علاوه بر تامین نیازهای اساسی کشور و تولید ثروت، می‌تواند درخصوص مسائل و معضلات عمده شهر تهران هم راهگشا باشد. بخشی از ظرفیتی که توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد می‌شود، در جهت ارتقای نظام مدیریت شهری مورد استفاده قرار گرفته و تهران را در مسیر توسعه شهری دانش‌بنیان، چند گام به پیش می‌برد. همچنین می‌توان با برنامه‌ریزی برای استقرار این فعالیت‌ها در فضاهای شهری به حاشیه کشانده‌شده، زمین‌های خالی از سکنه و یا بافت‌های آسیب‌دیده و فرسوده، دوباره رونق و سرزندگی را به آن بخش از محیط شهری بازگرداند. حضور جوانان با‌انگیزه و پرانرژی در این فضاها و فعالیت‌های سالم و اثرگذار آنان، جان دوباره‌ای به فضای پژمرده و ناکارآمد شهری می‌بخشد. تجربه تاسیس کارخانه نوآوری مهرآباد، گواه مهمی برای اثرگذاری مثبت اینگونه اقدامات بر محیط شهری است.
در سال‌های اخیر در سایه غفلت نهادهای اجرایی کشور و عدم‌وجود یک برنامه راهبردی فرادست، دانشگاه‌های بزرگ شهر تهران به بهانه ایجاد زمینه برای رشد فعالیت‌های دانش‌بنیان و گسترش پهنه‌های علم و فناوری، اقدام به تصرف و مالکیت اراضی و املاک پیرامونی و گسترش فضای کالبدی کرده و با بهره‌گیری از این عنوان ارزشمند، در حال خصوصی‌سازی‌ عرصه همگانی علم و فناوری هستند. شهری که باید متعلق به شهروندان باشد و همگان بتوانند از ظرفیت‌ها و بسترهای موجود در آن بهره ببرند، هم‌اینک به میدانی برای تصمیم‌های خاص دانشگاه‌ها بدل شده و این فضاهای آموزشی، عرصه را بر دیگر رقبا تنگ کرده‌اند. دانشگاه محملی مهم و جدی برای پژوهش و پرورش دانشجویان مستعد و شکوفایی استعدادها است اما مسئله نوآوری و فعالیت‌های دانش‌بنیان منحصر به این فضا نیست و به همه مردم شهر تعلق دارد. همه شهروندان باید بتوانند با توجه به استعدادها و توانمندی‌های خویش، از امکانات و تسهیلات شهری جهت طرح ایده‌ها و نظراتشان بهره‌مند شوند. در کنار این موارد، فعالیت دانشگاه‌ها، مشکلات و معضلات فراوانی برای بافت‌شهری و شهروندان ساکن در این محدوده‌ها ایجاد کرده است.
خالی از سکنه‌شدن بافت مسکونی و توقف جریان زندگی، ایجاد فضای بی‌دفاع شهری، شب‌مردگی و به تبع آن کاهش امنیت، تنها بخشی از مشکلاتی است که به واسطه توسعه فیزیکی بدون ضابطه فضای دانشگاهی ایجاد شده است. به‌عنوان مثال، تنها دانشگاه صنعتی شریف برای حدود 250هکتار از اراضی طرشت به امید ایجاد دانشگاه نسل 3و 4و پهنه علم و فناوری برنامه‌ریزی کرده و حتی بخش‌هایی از آن را به تصرف خویش درآورده است. دانشگاه‌های دیگر شهر تهران هم هر کدام به بهانه‌ای در حال اجرای طرح‌های غیرقانونی و خارج از چارچوب‌های تعریف شده و درصدد تصرف بی‌ضابطه زمین‌های شهری هستند. به همین جهت، مدیریت شهری ضمن تأکید بر اهمیت وجود بستری برای شکوفایی ظرفیت‌های بالقوه علمی در سطح شهر و همچنین اعتقاد و عزم جدی برای حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان، در عین حال با حرکت بدون ضابطه دانشگاه‌ها مخالف بوده و اینگونه اقدامات را مغایر با منافع شهروندان و مضر برای شهر می‌داند. لذا ضروری است با توجه به‌وجود پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های عظیم علمی و فناوری موجود در سطح شهر و در راستای حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان و در عین حال جلوگیری از رشد فیزیکی و بدون ضابطه دانشگاه‌ها، سندی جامع و فرادست برای جانمایی این نوع فعالیت‌ها در سطح شهر تهران تهیه شود. کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر با همکاری بخش‌های مختلف دولت اعم از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و شورای‌عالی شهرسازی و معماری، درصدد تهیه سندی جامع و فراگیر برای فعالیت‌های دانش‌بنیان و افزودن پهنه I 1به‌عنوان پهنه نوآوری به طرح تفصیلی شهر تهران است تا از این طریق بتواند هم فعالیت‌های قانونی این عرصه را شناسایی کند و هم حمایت‌های لازم سخت‌افزاری و نرم‌افزاری از آنها را به عمل آورد. به بیان دیگر، مجموعه مدیریت شهری، با بسترسازی برای رشد و توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان و نوآور از یک طرف و بهره‌مندی از ظرفیت‌های تولید شده توسط این فعالیت‌ها از طرف دیگر، یک رابطه دوسویه سودمند برای شهر تهران ایجاد می‌کند. امید است که با اینگونه اقدامات، بتوان شهر تهران را به‌طور جدی به مسیر علم و دانش رهنمون کرده و در مدار نوآوری و توسعه قرار داد. در این میان توجه به این مهم قابل تامل است که می‌توان با بهره‌گیری از ظرفیت زون‌هایtod 2بستری مطلوب برای فعالیت این شرکت‌های نوآور فراهم کرد. بهره‌گیری از ظرفیت متخصصان و کارشناسان در تهیه این سند و برگزاری نشست‌های کارشناسی بستری مطلوب برای این مسئله در شهر ایجاد کرده است. توجه به این مهم ضروری است که تهران به‌عنوان پایتخت و نقطه کانونی توسعه کشور، دارای ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بی‌شماری برای عرضه در مقیاس جهانی است. یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های این شهر که به نوعی در سال‌های اخیر کمتر موردتوجه قرار گرفته، استعدادهای مهم و نیروی انسانی ارزشمند فعال در عرصه‌های مختلف علم و فناوری است که بخش بزرگی از تولید دانش و به تبع آن، سهم قابل توجهی از توسعه اقتصادی کشور را بر عهده دارد. شکوفایی این ظرفیت مهم می‌تواند تهران را به بالاترین سطوح فناوری رسانده و به‌عنوان موتور پیشران توسعه کشور، جایگاه جهانی ایران را ارتقا دهد. تهران برای ورود به جمع شهرهای نوآور و خلاق طراز اول دنیا راه درازی در پیش دارد، اما با توجه به پتانسیل‌های نهفته در این شهر، می‌توان پیش‌بینی کرد که درصورت برنامه‌ریزی صحیح و کارآمد، راه را کوتاه و فرصت را غنیمت شمارد.
با وجود اینکه در سال‌های اخیر توجه بیشتری به فعالیت‌های دانش‌بنیان شده و حمایت‌هایی به‌صورت پراکنده از آنها صورت پذیرفته، اما همچنان بستری مناسب برای رشد و توسعه این فعالیت‌ها مهیا نشده است. نهادها و سازمان‌های دولتی هر کدام به سهم خود از فعالیت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کنند، اما شواهد گواه این موضوع است که فعالیت‌های علمی و فناوری و نیروی انسانی فعال در این عرصه، نیازمند حمایت‌های جدی و اثرگذار همه مجموعه‌های مدیریتی کشور است؛ به همین جهت شورای اسلامی شهر تهران هم به‌عنوان مهم‌ترین رکن نظام مدیریتی و نهاد راهبر مدیریت شهری، به این عرصه ورود کرده و در حد توان و با توجه به ظرفیت‌ها و محدودیت‌هایش، در حال برنامه‌ریزی برای این مسئله با‌اهمیت است. از این‌رو رویکرد نو‌آوری برای آینده تهران جدا از تنظیم ضوابط برای حفظ یکپارچگی شهری و حق شهروندان نیست لذا تجارب دیگر کشورها شاید بتواند در برخی موارد همراه باشد اما به معنی آن نیست که باید الگو‌سازی‌ بدون توجه به ساختار شهری و حق شهر و شهروندان تعریف شود.
1- Innovation ( نوآوری)
2-Transportaion oriented develop

روزنامه همشهری