مرتضی الویری در اولین همایش بهرهوری در مدیریت شهری:
آموزش هدفمند، هوشمندسازی شهری و بكارگیری مشاركت مردمی اركان اصلی افزایش بهره وری شهری است
رئیس اولین همایش بهرهوری در مدیریت شهری گفت: آموزش هدفمند، هوشمندسازی شهری و بکارگیری مشارکت مردمی گسترده میتواند نگرانیها را برطرف کرده و بهرهوری که تقریباً در حد صفر است و تاکنون نادیده گرفته شده است را افزایش دهیم .
به گزارش معاونت ارتباطات و بین الملل شورای اسلامی شهر تهران به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی شورای عالی استان‌ها، مرتضی مرتضی الویری؛ رئیس شورای عالی استان‌ها و رئیس اولین همایش بهرهوری در مدیریت شهری در جریان این همایش بابیان اینکه شهر و شهرنشینی به‌عنوان خصیصه بارز رشد و توسعه‌یافتگی جوامع، نقش مهمی در موفقیت دولت‌ها برای رسیدن به توسعه پایدار دارد گفت: توسعه، مستلزم به‌کارگیری و تخصیص مناسب منابع و داشتن نظام ارزیابی و نظارت صحیح است. اما متأسفانه این دو عامل کلیدی یعنی تخصیص صحیح منابع و استقرار نظام ارزیابی و نظارت، در فرایند اجرای برنامه‌های توسعه در کشور ما مغفول مانده است.
الویری ادامه داد: به همین دلیل، کیفیت و قیمت خدماتی که ارائه میشود در حوزه‌های مختلف ازجمله حوزه مدیریت شهری و روستایی که موضوع اصلی ما در این همایش هست؛ نسبت مطلوبی باهم ندارند. یعنی هم قیمت خدمات ارائه‌شده از سوی شهرداری‌ها بالا رفته و هم کیفیت در حد مطلوب و راضی‌کننده‌ای نیست. بهرهوری مانند مثلثی است که اضلاع آن را کاهش هزینه، افزایش سرعت انجام کار و ارتقاء کیفیت تشکیل می‌دهد. و هرکدام از این اضلاع اگر به‌تناسب با دیگر اضلاع نباشد، هر چه تلاش کنیم باز از آن نقطه‌ای که می‌بایست به آن برسیم فاصله معناداری خواهیم داشت.
رئیس شورای عالی استان‌ها تصریح کرد: بسیار تلخ و گزنده است که می‌بینیم رتبه ایران در بهرهوری، جزء پنج کشور پایین سازمان آسیایی بهرهوری (APO) است. درحالی‌که بسیاری از کشورهای آسیای جنوب شرقی و اقیانوسیه که بیش از ۲۰ سال قبل، نه برنامه‌ای برای توسعه داشتند و نه عضویتی در APO، رشد اقتصادی چشمگیری داشته‌اند که نه از طریق سرمایه‌گذاری‌های جدید بلکه با استفاده از بهبود ساختارهای مدیریتی، نیروی انسانی، تجهیزات و ماشین‌آلات حاصل شده است.
وی بابیان اینکه ما متأسفانه ازنظر شاخص بهرهوری نیروی انسانی در مقایسه با سایر کشورهای منطقه و نیز شرق آسیا بسیار پایین‌تر هستیم توضیح داد: طبق آمار رسمی منتشرشده توسط مرکز آمار ایران در بهمن‌ماه سال ۹۷، میزان کار مفید در ایران، ۱۵ ساعت در هفته است. (یعنی دو ساعت و نیم در روز).
رئیس اولین همایش بهرهوری در مدیریت شهری خاطرنشان کرد: در برنامه ششم توسعه کشور و نیز برنامه پنج‌ساله سوم شهرداری تهران به مسئله بهرهوری توجه ویژه شده است. بهرهوری باید در تمام اجزای صنعت، خدمات، تولید و تجارت موردتوجه قرار بگیرد. زیرا هیچ موضوعی مثل بهرهوری نمیتواند یک‌سوم رشد اقتصادی در کشور را محقق کند؛ که حتی از سهم ۲۲ درصدی نفت در شرایط قبل از تحریم هم، بالاتر است. به‌خصوص حالا که برخی موانع، به دلیل تحریمها و سایر مسائلی ازاین‌دست پیش‌آمده؛ اهمیت و جایگاه بهرهوری بسیار بالاتر رفته است.
الویری بهرهوری در مدیریت شهری را بسیار مهم ارزیابی کرد و بیان داشت: از سویی منابع انسانی و منابع مالی مدیریت شهری محدود است و از سوی دیگر، هم جمعیت شهرها افزایش‌یافته و هم‌سطح توقعات شهروندان بالا رفته است. قیمت خدماتی که به شهروندان ارائه میشود نیز بالا رفته و این افزایش قیمت در مقابل کاهش کیفیت خدمات، موردپذیرش شهروندان نیست. اینجاست که مدیریت شهری با چالش جدی مواجه میشود و نیاز است خبرگان و مدیران شهری، گرد هم بیایند و به بیان تجربیات و دستاوردهای علمی و فنی خود بپردازند.
رئیس شورای عالی استان‌ها بابیان اینکه در سایر کشورهای دنیا نشستها و همایشهای تخصصی مدیریت شهری برگزار میشود تصریح کرد: در ایران، چنین همایشی با تمرکز بر بحث بهرهوری در مدیریت شهری، با این سطح فراگیری ملی مسبوق به سابقه نبوده است. لذا جای آن است که به‌عنوان پیشتاز و پیشگام در عرصه ارتقاء بهرهوری در مدیریت شهری، دست‌به‌کار شویم و مقدمات برگزاری اولین همایش ملی بهرهوری در مدیریت شهری را فراهم کنیم. با برگزاری این همایش، درصدد هستیم توجه جامعه مدیران شهری را به موضوع مهم بهرهوری در مدیریت شهری جلب کنیم و از متخصصان و صاحبنظران این حوزه دعوت کنیم آراء و تحلیلها و راهکارهای تخصصی خود را برای بهبود بهرهوری در مدیریت شهری ارائه کنند.
رئیس اولین همایش بهرهوری در مدیریت شهری اضافه کرد: مسئله مهم دیگر که در اینجا باید به آن اشاره‌کنم، بحث و نقش مشارکت در ارتقاء بهرهوری در مدیریت شهری است. مشارکت هرچند کلیدواژه جذابی است اما باور داشتن و عمل به آن بسیار حساس و دشوار است. مشارکتی که در حوزه مدیریت شهری به آن نیاز داریم؛ مشارکت فعال شهروندان و سازمان، به‌طور هم‌زمان و توأمان است.
وی افزود: چند حوزه دیگری که در مدیریت شهری مطرح است به‌عنوان نمونه اسراف و تبذیر می‌خواهم بیان کنم که فی‌الواقع ما منابع و امکانات را به دلیل بی‌توجهی به مقوله بهرهوری هدر می‌دهیم. در حوزه حجم زباله و تفکیک آن‌ها، حفظ بهداشت و نظافت شهر، حفظ و ارتقای زیبایی بصری شهر، استفاده از وسایل نقلیه عمومی، استفاده بهینه از امکانات و تسهیلات شهری، پرداخت به‌موقع عوارض، عدم ارتکاب تخلفات شهرسازی و ... موارد مختلفی از بی‌توجهی به واقعیات موجود در شهرهاست.
الویری با اشاره به بحث تولید، جمع‌آوری و امحاء زباله گفت: ما در ایران به ازای هر نفر در روز 700 گرم زباله تولید می‌کنیم که میانگین جهانی آن 300 گرم است. اولین گام بهرهوری بهینه کردن همین مقدار است. چرا در کشور ما رقمی حدود 5/2 برابر میانگین جهانی زباله تولید می‌کنیم؟ البته این میزان در تهران روزانه 900 گرم است که 3 برابر میانگین جهانی است.
عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: بحث دیگر جمع‌آوری زباله است. میزان هزینه‌ای که ما برای جمع‌آوری زباله در نظر می‌گیریم بسیار بالاست. ما در مناطقی از تهران روزی 3 بار زباله جمع‌آوری می‌کنیم درحالی‌که در برخی از کشورهای توسعه‌یافته این میزان به 2 بار در هفته رسیده است. بنابراین ما یک‌فاصله زیاد با این کشورها داریم و که منابع را هدر می‌دهیم.
رئیس شورای عالی استان‌ها افزود: بحث سوم مسئله تفکیک و مرحله بعدی بحث امحاء زباله است. ما زباله را دفن می‌کنیم که باعث آلودگی آب‌های زیرزمینی و خاک میشود. بنابراین تنها در بحث زباله ما می‌بینیم که چه مسائل و مشکلاتی وجود دارد.
رئیس اولین همایش بهرهوری در مدیریت شهری بابیان اینکه ما در حوزه مصرف انرژی هم مشکلات جدی داریم توضیح داد: این مسئله تنها مختص تهران نیست و کل کشور درگیر آن است. شدت انرژی عبارت است از اینکه چند تن نفت خام یا معادل نفت خام باید مصرف شود تا 1000 دلار تولید شود. این میزان در ایران برابر با 36/0 تن کل است. درحالی‌که میانگین جهانی آن 18/0 تن و در ژاپن 9/0 تن است. یعنی ما 5/3 برابر متوسط جهانی و 7 برابر ژاپن انرژی مصرف می‌کنیم.
وی افزود: در مورد آب هم ما مشکل جدی داریم. میزان بارش در دنیا به‌صورت میانگین سالانه 800 میلی‌لیتر و در کشور ما 230 میلی‌لیتر است. این در حالی است که میزان تبخیر در ایران 4 برابر دنیا و میزان مصرف 5/2 برابر میانگین جهانی است. خب وقتی ما این اعداد و رقم را می‌شنویم نباید تعجب کنیم که چرا کویر در حال پیشروی است یا دریاچه ارومیه خشک شده است و چرا جنگل‌ها از بین می‌رود. این‌ها مواردی است که نشان می‌دهد ما به‌درستی نتوانسته‌ایم مدیریت کنیم.
الویری با تأکید بر اینکه ما میتوانیم با بکارگیری روش‌های درست این منابع خدادادی را که در حال از بین رفتن است مدیریت کنیم، گفت: 3 مقوله مهم است که بکارگیری آن‌ها میتواند راهگشا باشد. اولین موضوع بحث آموزش هدفمند است. ما در کشور تعداد زیادی تحصیل‌کرده داریم اما آیا همه این تحصیل‌کرده‌ها در معرض آموزش هدفمند برای بکارگیری اصول بهرهوری و استفاده بهینه از منابع قرار داشته‌اند؟ اگر این افراد را غربال کنیم درصد بسیار کمی از این نوع آموزش بهره‌مند شده‌اند.
ریس شورای عالی استان‌ها بابیان اینکه تأکید بر آموزش هدفمند برای ارتقای بهرهوری است، تصریح کرد: چراکه منابع محدود است و ما نمی‌توانیم با تکیه‌بر دلارهای نفتی به رشد اقتصادی برسیم.
رئیس اولین همایش بهرهوری در مدیریت شهری موضوع دیگر را هوشمند سازی دانست و عنوان کرد: خوشبختانه در این زمینه در ایران قدم‌های خوبی برداشته شده است. هوشمند سازی میتواند هزینه‌ها را کاهش داده و کارایی را بالا ببرد. همچنین با بکار گیری هوشمند سازی میشود جلو فساد را گرفت و سرعت و کیفیت کار را ارتقاء داد.
الویری با انتقاد از تنظیم غلط سازوکارهای مدیریتی در ادارات و سازمان‌های کشور گفت: بارها دیده شده است مجموعه‌ای 100 نفر کارمند دارد که تنها 15 نفر آن‌ها کار می‌کنند و مابقی فقط حضور دارند و سر ماه حقوق می‌گیرند. اگر پای حرف این‌ها هم بنشینیم ابراز می‌کنند که به کشور خود علاقه‌مند هستند اما چون مدیر به آن‌ها کاری محول نمی‌کند بیکار هستند. بنابراین سازوکارها به نحوی تنظیم‌شده که تعدادی خودی و تعدادی غیرخودی به‌حساب میآیند.
وی افزود: پس اولین بحث مشارکت در درون یک ارگان اقتصادی یا دولتی است. مطلب مهم‌تر به‌کارگیری مشارکت مردم در امور مختلف چه نظرخواهی و چه مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها است که یک مقوله فراموش‌شده است. ما بیشتر مردم را در زمان انتخابات می‌بینیم اما زمانی که انتخابات تمام میشود مشارکت به فراموشی سپرده میشود و مردم نقشی در تصمیم‌گیری‌ها ندارند درحالی‌که اگر مردم مشارکت داشته باشند بسیاری از مشکلات حل خواهد شد و منابع محدود شهرداری‌ها با امکانات و عوارضی که ما دریافت می‌کنیم به این شکل نمیتواند پروژههای شهری را به نتیجه برساند ولی اگر سازوکارها به نحوی باشد که مشارکت مردمی به وجود بیاید میتواند منابع و درآمدهای شهرداری‌ها را تأمین کند.
رئیس شورای عالی استان‌ها تأکید کرد: در مورد نظارت و کنترلها مشارکت مردمی است که یک دگرگونی زیادی به وجود میآورد و ما میتوانیم حرکتهای توسعهای را به‌وسیله حضور مردم بیمه کنیم. بنابراین به‌وسیله آموزش هدفمند، هوشمند سازی شهری و بکارگیری مشارکت مردمی گسترده ما میتوانیم نگرانیها را برطرف کنیم و بهرهوری که تقریباً در حد صفر است و تاکنون نادیده گرفته شده است را افزایش دهیم.
