در گفت و گوی همشهری با سه عضو شورا:
شورای شهر از عملکرد شهرداری رضایت دارد؟
نگاه سه عضو شورای شهر به اداره شهر، مشکلات شهرداری و عملکرد سه‌شهردار
تهران که بزرگ‌تر شد، دیدند که با سلام و صلوات و من بمیرم و تو بمیری نمی‌شود اداره‌اش کرد؛ درنتیجه یکی از نهادهای مدرن ایران به نام بلدیه شکل گرفت؛ همان‌که الآن به اسم شهرداری می‌شناسیم؛ همان‌که دوازدهم خردادماه را به مناسبت فرارسیدنش، بهانه می‌کنیم و سروقت شهر، مشکلات و تاریخچه آن می‌رویم. بالاترین مقام بلدیه یا شهرداری را شهردار گویند که سابق بر این به انتخاب مستقیم وزیر کشور و هم‌اکنون، به انتخاب مستقیم اعضای شورای شهر برگزیده می‌شود تا امور شهری را رتق و فتق کند. به این مناسبت، سراغی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران گرفتیم؛ درباره اینکه نسبت به شهر و اداره آن و شهرداری چه دغدغه‌هایی دارند.
سیدحسن رسولی: تهران می‌تواند شبیه استانبول و کراچی شود
ابتدا با صحبت‌های سیدحسن رسولی، عضو شورای اسلامی پایتخت و نایب‌رئیس کمیسیون برنامه و بودجه این شورا آغاز می‌کنیم. خیلی شمرده و منظم، وقتی سؤالات ما را می‌شنود، چنین توضیح می‌دهد: «درباره پرسش و دغدغه شما، از 2 منظر شهروندی و عضو پارلمان شهری می‌توانم جواب بدهم. مسئله اول واقعیت‌های خود شهر تهران و مسئله بعدی محیط داخلی و سازمانی شهرداری است و نقش و جایگاهی که براساس قوانین و اسناد بالادستی شهرداری در اداره شهر و ضریب کیفیت زندگی مردم ایفا می‌کند. از منظر بیرونی کلانشهر تهران، اگر مجموعه مراجع و مدیران تصمیم‌گیر بتوانند و بتوانیم بر تهدیدها و مشکلات آن فائق آییم، قابلیت تبدیل‌شدن به یک جهانشهر همانند سایر جهانشهرهای کنونی را دارد. متأسفانه امروز تهران به‌دلیل این موانع همچنان در سطح یک کلانشهر مانده و آنگونه که بایسته و شایسته است در عرصه بین‌المللی و جهانی نقش قابل توجهی ایفا نمی‌کند». رسولی معتقد است که میان کلانشهر و جهانشهر تفاوت وجود داشته و صرفاً بزرگ‌بودن یک شهر، آن را اثرگذار نمی‌کند. او شهرهایی در همسایگی ایران را مثال می‌زند که تبدیل به یک جهانشهر شده‌اند؛ استانبول و کراچی. این دو شهر به لحاظ توریسم و سهمی که در حوزه حمل‌ونقل هوایی و دریایی، اثرات زیادی روی مراودات بین‌المللی گذاشته‌اند، به نوعی هاب منطقه شده‌اند. رسولی معتقد است که تهران چنین ظرفیتی را دارد، ولی باید زیرساخت‌های لازم فراهم شود.
شهردار باید تجربه‌هایی در سطح جهانی داشته باشد
او همچنین اشاره می‌کند شهرهایی که توسعه‌یافته‌اند ولی موفق نشده‌اند یک جهانشهر بشوند، مسائل مشترک و مبتلابه‌خودشان را دارند؛ مانند حمل‌ونقل و ترافیک و آلودگی هوا و عدم‌استقرار پویا و تاب‌آوری جمعیت و حاشیه‌نشینی و شبیه آن و اینکه هر فرد مسئولی در چنین وضعیتی، همه تاب‌وتوانش را باید صرف خروج از این بحران‌ها سازد. رسولی البته دغدغه‌های بی‌شماری در این زمینه داشته و دارد. معتقد است که تهران به واسطه تنوع قومیتی و جمعیتی، از شکاف‌ها و چندگانگی‌های مختلفی در رنج است. از سوی دیگر به واسطه ساختار تقسیم قدرت اجرایی، مدیریت شهری اختیار کاملی ندارد درحالی‌که همیشه باید پاسخگوی کامل مشکلات پیش آمده باشد. از سوی دیگر باید در منظر غیرسازمانی نیز به سمت‌وسوی هویت‌سازی و ایجاد نشاط و همبستگی اجتماعی گام برداریم. او همچنین اضافه می‌کند: «متأسفانه در 14 سال گذشته، شهرداری تهران که یکی از سازمان‌های اداری و دیوانی بزرگ‌مقیاس کشور است، به عرصه سیاست و انتخابات ورود پیدا کرده. این کار مشکلات زیادی برای شهرداری ایجاد کرده؛ مانند رقابت و تنش با دولت بر سر تأمین منابع مورد نیاز و نیز تنش‌های ناشی از ورود به بازی قدرت. قرارگرفتن در رأس اداره شهرداری تهران، از جهت میل به قدرت و استفاده ناصحیح از امکانات شهری، بسیار وسوسه‌انگیز است. به همین دلیل از ابتدای شورای پنجم، قول و قرار گذاشتیم که راه عبور به پاستور، نباید از بهشت بگذرد؛ یعنی نگاه به مدیریت شهری باید تخصصی باشد نه صرفاً مسیری برای رسیدن به جایگاه‌های سیاسی دیگر. به همین دلیل افرادی باید انتخاب شوند که بینش و نگرش فراخ و استراتژیک داشته باشند. طبعاً کسانی که در رأس اداره شهر قرار می‌گیرند هرقدر از دانش و تجربه و داده‌های جهانی و مدیریتی بالاتری برخوردار باشند بهتر خواهند توانست در مواجهه با تنگناها، معضلات و مشکلات موجود از یک‌سو و البته ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بی‌شماری که در حوزه مدیریت شهری هست، با یک نگاه علمی و واقع‌بینانه متناسب با شأن و منزلت پایتخت کار کنند».
زیاد موفق نبوده‌ایم ولی...
از این عضو شورای شهر تهران، درباره عملکرد3 شهرداری که توسط این شورا انتخاب شده، می‌پرسیم. پاسخ می‌شنویم: «از همان ابتدا باور داشتیم که در رأس شهرداری تهران، باید یک ابرمدیر قرار بگیرد. به‌خاطر همین معتقد بودیم که باید سراغ چهره‌های ملی برویم. متأسفانه طی 2 سال گذشته، به دلایلی که عرض کردم و همچنین به‌دلیل مداخلات قانونی و غیرقانونی و آشکار و پنهان در فرایند انتخاب شهردار، در این مسیر موفق نبودیم. اما در مقام مقایسه، احساس می‌کنم با رویکرد اتخاذ شده شورا، روابط فی‌مابین مدیریت شهری با دولت و دیگر نهادهای حاکمیتی، بهبود قابل‌توجهی یافته. خوشبختانه آرامشی نسبی در این حوزه برقرار است؛ آن‌هم با وجود مداخلات بی‌مورد و گاه کوتاه‌نظرانه‌ای که در این مدت در انتخاب شهرداران داشته‌ایم. معتقدم اگر از ابتدا مدیریت شهری باثباتی داشتیم، وضعیت امروز شهر بهتر می‌بود. سه شهردار انتخاب شده، از این جهت که از یک منظومه گرایشی و فکری انتخاب شدند، از بسیاری جهات هم‌سو بودند و وجوه مشترک مدیریتی زیادی داشتند. دوره آقای حناچی هم در طول 2شهردار دیگر است و امیدواریم ثبات پیش‌آمده، باعث اتفاقات مثبت بیشتری بشود».
مجید فراهانی: اگر شهردار تهران بودم این 5 اولویت را داشتم
مجید فراهانی، عضو شورای اسلامی شهر اسلامی پایتخت و نیز رئیس کمیته بودجه و نظارت این شورا، درباره دغدغه‌های اداره شهر و مباحث مرتبط با آن، نظرات خودش را خیلی خلاصه‌شده و این‌چنین در اختیارمان می‌گذارد: «مردم هم‌اکنون، علاوه بر وظایف ذاتی شهرداری تهران که مواردی چون جمع‌آوری زباله و رفت‌وروب شهر و حفظ فضای سبز و... است، مطالبات دیگری هم دارند. اگر روزی شهردار می‌شدم، به این مطالبات بیشتر توجه می‌کردم. در رأس این مطالبات، حل مشکل آلودگی هوا و مسئله ترافیک قرار دارد. مسئله دوم فاصله شمال و جنوب تهران است. همچنین مسائلی چون بافت فرسوده و مدیریت آن و مسئله آسیب‌های اجتماعی. من اگر روزی مدیر تام‌الاختیار شهر تهران باشم، حتماً این 5 مسئله ترافیک، آلودگی هوا، بافت فرسوده، فاصله شمال و جنوب و آسیب‌های اجتماعی را در اولویت قرار داده و آنها را سرلوحه
وظایف و مأموریت‌های مدیرانی شهری و حتی مدیریت ملی در مورد شهر تهران قرار خواهم داد».
فراهانی همچنین مهم‌ترین پروژه‌ای که شهرداری تهران می‌تواند تا پایان سال به سرانجام برساند را پروژه نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی غیرریلی می‌داند و اضافه‌کردن 2تا 3هزار اتوبوس تازه نفس به این ناوگان.
سیدمحمود میرلوحی: باید شهری بسازیم که دیگران غبطه‌اش را بخورند
سیدمحمود میرلوحی، دیگر عضو شورای شهر و البته رئیس کمیته اقتصادی این شورا نیز پاسخ‌های خاص خودش را به سؤالات ما دارد. میرلوحی درباره دغدغه‌های اداره شهر و اینکه اگر روزی شهردار تام‌الاختیار پایتخت شود، چه خواهد کرد، می‌گوید: «در این صورت شهر را طوری اداره خواهم کرد که هم شهروندان امروز احساس رضایت و آرامش و نشاط داشته باشند، هم شهروندان آینده احساس کنند که می‌توانند در چنین شهری زندگی سعادتمندی داشته باشند. در نهایت، باید طرحی برای اداره شهر داشت که شهروندان، دوستش داشته باشند و شهروندان دیگر شهرها، دوست داشته باشند به‌طور موقت یا دائمی، در آن زندگی کنند یا دست‌کم آرزوی زندگی در آن را داشته باشند. چنین شهری، شهر مطلوب ما خواهد بود. ولی اینها آرزو یا ایده است. البته هم‌اکنون هم دستی بر آتش داشته و در شورای شهر در این مورد نیز فعالیت می‌کنم. به همین دلیل است که می‌گویم باید بین محدودیت‌ها و چالش‌ها و مسائلی که امروز شهر تهران خواسته و ناخواسته وارث آنها شده و واقعیت‌ها، مسیر و کانالی را برای عبور به ایده‌آل‌هایمان بگشاییم. باید تدبیری داشته باشیم که شهروندان پایتخت احساس نکنند تهران در حال رفتن به قهقراست، بلکه احساس حرکت به سمت‌وسوی اصلاح و پیشرفت و بهبود شرایط را داشته باشند. باید در حوزه ترافیک و ساخت‌وساز و کاهش آلودگی هوا و بهبود محیط‌زیست و خدمات هفتگانه شهری از قبیل آموزش و بهداشت و معابر و خدمات مذهبی و تفریح و اوقات فراغت و... یک مسیر میانبری را برای رسیدن به ایده‌آل‌هایمان فراهم‌سازیم».
از 3 شهردار قبلی رضایت نسبی دارم
میرلوحی همچنین معتقد است که هر کدام از سه شهرداری که شورای شهر پنجم انتخاب کرده، به‌نوعی سعی کرده‌اند وضعیت شهرداری و پایتخت را بهبود بخشند؛ «هرکدام از این شهرداران زمان کمی در کسوت مدیریت شهری بودند. آقای نجفی که سعی کردند نظم و برنامه را به شهرداری بیاورند که خیلی ضرورت داشت. آقای افشانی هم فعالیت‌های اجرایی و پروژه‌ها را مجدداً فعال کردند. آقای حناچی هم خدا را شکر آرامشی را به شهرداری آورده است و احساس می‌شود که در مسیر درستی قرار دارند. هر سه بزرگوار هم با فساد مبارزه کردند و با شفافیتی که شورای شهر دنبال آن است، هماهنگ و همراه بودند و تصمیم گرفتند نیروهای پاکدستی را به‌کار بگیرند». او معتقد است که شکل‌گیری تهران و بلدیه، تصمیمی درست و پایتخت طی سال‌های بعد، همیشه رو به رشد بوده اما معتقد است که هنوز پایتخت ایران، ظرفیت لازم برای ایجاد رضایت شهروندان و جذابیت شهروندان توریست را دارد. او که بیشتر پایتخت‌های کشورهای آسیایی و خاورمیانه را دیده، معتقد است که تهران از حیث جذابیت و زیبایی و توپوگرافی و جغرافیا و... واقعا بهتر از بیشتر آنهاست؛ همانطور که اخیراً یک گزارشگر فرانسوی نیز این شهر را زیباترین شهر خاورمیانه نامیده است. از نظر این عضو شورای شهر تهران، شهری با این اقلیم و آب‌وهوا و چند میلیون دانشگاهی و دانشگاه‌رفته، ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای برای درخشش بیشتر داشته و دارد.
عیسی محمدی/ همشهری
