الهام فخاری در نطق پیش از دستور در دویست و شصت و یکمین جلسه شورا :

ترويج فرهنگ شهروندی از مهمترین وظایف مدیریت شهری است

رییس کمیته اجتماعی شورا با بیان اینکه فرهنگ شهروندي بخشي از فرهنگ فردي و اجتماعي است كه متناسب با مفهوم شهر شكل يافته است گفت: ترويج فرهنگ شهروندی با تکيه بر ظرفيت‌ها و قالب‌های متنوع فرهنگی و هنری و تلاش در جهت اصلاح رفتارهای اجتماعی با ارائه آموزش‌ها و الگوهای مناسب، از مهم‌ترین وظایف مدیریت شهری قلمداد می‌شود.

به گزارش معاونت ارتباطات و امور بین الملل شورای اسلامی شهر تهران الهام فخاری عضو شورای شهر تهران  در ابتدای دویست و شصت و یکمین جلسه شورا و در نطق پیش از دستور خود  در ارتباط با توجه ناکافی به آموزش و فرهنگ سازی رفتار شهروندی در صحن شورای اسلامی شهر تهران گفت: فرهنگ شهروندی بينش‌ها، آگاهي‌ها، گرايش‌ها، مهارت‌ها و رفتارهايي است كه افراد جامعه از حيث سكونت يا اقامت در شهر بايد واجد آن باشند. در واقع فرهنگ شهروندي بخشي از فرهنگ فردي و اجتماعي است كه متناسب با مفهوم شهر شكل يافته است.

*چشم‌انداز جهت‌گیری‌های استراتژیک و راهبردي تهران ۱۴۰۴

رئیس شورای اسلامی استان تهران افزود: در این راستا چشم‌انداز جهت‌گیری‌های استراتژیک و راهبردي تهران ۱۴۰۴ در محور فرهنگي و اجتماعي بر نکاتی از جمله مسائل زير تأکید دارد:

تقويت ويژگي‌هاي ايمان، صداقت، نظم و قانون‌مداري، کارآفريني و تلاش، احساس تعلق و مشارکت در شهروندان.

1-تربيت شهروندان آينده از طريق سرمايه‌گذاري آموزشي با همکاري نهادهاي ذي‌ربط.

هدف‌گذاري براي توسعة سوادهاي پايه‌اي عصر اطلاعات، به ويژه سواد فرهنگي در بين کودکان، نوجوانان و جوانان.

2-سرمايه‌گذاري فرهنگي براي تقويت حس تعلق شهروندان (گذار از شهرنشيني به شهروندي).

*ماموریت مدیریت شهری و فرهنگ شهروندی

 فخاری تاکید کرد: ترويج فرهنگ شهروندی با تکيه بر ظرفيت‌ها و قالب‌های متنوع فرهنگی و هنری و تلاش در جهت اصلاح رفتارهای اجتماعی با ارائه آموزش‌ها و الگوهای مناسب، از مهم‌ترین وظایف مدیریت شهری قلمداد می‌شود. بر این اساس می‌توان مأموریت‌های  مدیریت شهری را در دو محور زير بیان كرد:

1-ظرفیت‌سازی برای ایجاد فرصت‌های مشارکت شهروندان در راستای ترویج آموزش‌های شهروندی.

2-مدیریت فرصت‌های یادگیری در جهت تقویت رفتارهای مطلوب مبتنی بر فرهنگ شهروندی.

*شاخصه های ناظر بر ترویج آموزش‌های شهروندی

 عضو شورای شهر تهران شاخص‌های ناظر بر ترویج آموزش‌های شهروندی توسط شهروندان به شرح زير اعلام کرد:

1-    شهروندان اهمیت و اولویت آموزش‌های شهروندی را در محیط شهری درک کنند.

2-    شهروندان نسبت به نقش‌آفرینی در ترویج آموزش‌های شهروندی تمایل یافته و آمادگی‌های ذهنی لازم برای کسب توانایی‌های این نقش‌آفرینی را کسب نمایند.

3-    شهروندان بتوانند فرصت‌های آموزشی را در محیط خود شناسایی و كشف كنند.

4-    شهروندان با نقش خود در بهره‌گیری از فرصت‌های آموزشی آشنا شوند.

5-    شهروندان بتوانند نقش خود را در پدید آوردن فرصت‌های آموزشی برای دیگر شهروندان باور کنند.

6-    شهروندان بتوانند مهم‌ترین نیازهای آموزش شهروندی خود و دیگر شهروندان را تشخیص دهند.

7-    شهروندان بتوانند به اهمیت فراگیری مهارت‌های صحیح زندگی در شهر پی ببرند.

* اولویت های آموزشی شهروندان تهرانی

 الهام فخاری در ارتباط با اولویت های آموزشی شهروندی تهرانی از زمینه حقوق شهروندی گفت: موضوعاتی از قبیل کاهش کیفیت محیط ‌زیست شهری‌، افزایش آلودگی صوتی، آلودگی بصری، کمبود منابع، رشد آسیب‌های اجتماعی، نابسامانی سیستم‌های دفع فاضلاب و زباله، توسعه غیررسمی کلانشهرها، کاهش کیفیت زیست و رفاه شهری، مسائل سکونتی و ناهنجارهای رفتاری در شهر از اولویت های آموزشی شهروندان در شهر تهران تلقی می شوند.

وی افزود: با این وجود پس از سال ها گفت و شنود در خصوص ضرورت آموزش شهروندان در شرایط کنونی فقدان آموزش فرهنگ زندگی شهری کاملاً مشهود بوده و ناآگاهی از فرهنگ شهرنشینی و قواعد رفتاری زندگی شهری، هزینه‌های زیادی را به اداره‌کنندگان شهر، محیط شهری و ساکنان شهرتهران تحمیل ‌کرده است. در این میان بررسی مطالبات و انتظارات شورای اسلامی شهر تهران از مدیریت شهری که بخشی از آن در مصوبات این نهاد مورد تأکید قرار گرفته است، از توجه ناکافی مدیریت شهری در این امر حکایت می کند. موارد ذیل بخشی از این ناکارامدی ها می باشند:

*ناکارآمدی ها در زمینه حقوق شهروندی

1- بر اساس ماده 71 مصوبه برنامه پنج ساله سوم، شهرداری تهران موظف بوده است تا پایان سال اول برنامه لایحه سند جامع آموزش شهروندی را در زمینه های ايمني و مديريت بحران، محيط‌زيست، كاهش مصرف آب و انرژي، كاهش توليد پسماند و تفكيك و بازيافت آن، استفاده از حمل و نقل عمومي و اصلاح رفتار ترافيكي، پرداخت عوارض شهري، بازسازي اعتماد عمومي و سرمايه اجتماعي، افزايش سواد سلامت، بهبود سلامت روان، آشنايي با ضوابط و مقررات شهرسازي و معماري، طرح‌هاي جامع و تفصيلي و آثار و تبعات تخلفات ساختماني را با تأكيد بر آموزش كودكان و نوجوانان تهيه و به شورا ارائه نمايد. هم اکنون پس از تأخیر یکساله از پایان مهلت مذکور  هیچ نشانی از اقدام در این زمینه در دست نیست. با نگاهی گذرا به مصوبه بودجه 1399 شهرداری تهران، می توان گفت اعتبار مصوب برای آموزش‌های شهروندی حدود 60 میلیارد تومان می باشد. اینکه چه اقدامی در این زمینه صورت پذیرفته و نتایج و اثرات آن تا چه حد در کاهش مشکلات ناشی از رفتار شهروندی اثر بخش بوده است در هاله ای از ابهام است

2-بر اساس مصوبه دستورالعمل آموزش و فرهنگ سازي شهروندان در زمينه چگونگي جمع آوري و بازيافت زباله به شماره ابلاغ 19329/2096/160 به تاريخ20/7/94 شهرداري تهران موظف است با تشكيل كميته برنامه‌ريزي و نظارت بر آموزش و فرهنگ سازي در حوزه مديريت پسماند اهداف تعيين شده در مصوبه را محقق سازد. طبق ماده 6 اين مصوبه ضروري است سازمان مديريت پسماند به عنوان دبيرخانه كميته گزارش حسن اجراي مصوبه را هر سه ماه يكبار به شورا ارائه نمايد. متأسفانه در سال جاری گزارش هاي ادواري مذكور دريافت نشده است.

3-عدم توجه به مدیریت دانش و بهره گیری از تجارب اقدامات انجام یافته در دوره های پیشین مدیریت شهری نیز از جمله مشکلات موجود در این زمینه است. اکنون پس از چند دهه، طرح شهردار مدرسه که بر اساس اهداف آموزشی بنا شده بود از اهداف اصلی خود دور مانده و هیچ دورنمایی برای ارتقاء کارایی و اثر بخشی  این طرح وجود ندارد. جشنواره آموزشی ترویجی مشکات که با هدف مشارکت محور نمودن آموزش‌های شهروندی و بستر سازی مشارکت شهروندان در ارتقاء فرهنگ شهروندی با همکاری و هماهنگی 20 سازمان، اداره کل و شرکت در شهرداری تهران و مناطق بیست و دو گانه در گستره همه محلات تهران برگزار می شد ناگهان به فراموشی سپرده شد و همه تجارب پنج ساله اجرای آن نادیده انگاشته شد. جدول زیر فهرست سازمان های مشارکت کننده و موضوعات آموزشی جشنواره در دوره سوم آن (1393) می باشد.

261-18