زبان پارسی: پرشُکوه یا پرشِکوِه
زبان پارسی: پرشُکوه یا پرشِکوِه
زبان پارسی سرمایهی کهن و آسیبدیده، گنجینهی دیرین و ابزار شناخت ما پارسیزبانان است. بازخورد(نگرش) ما به زبان، میتواند بالندگی یا فرسودگی زبانشناختی را رقم بزند. زبان پویا و بالنده برای مردم ابزاری برای شناخت، بازشناخت، نقد، ارزشآفرینی، و آفرینندگی فراهم میآورد و سرمایهگذاری تاریخی و سرمایهی فرهنگی هر جامعه بهشمار میرود. زبان ابزار اندیشه است، تا جایی که از پردازشهای زبان برای پی بردن به چگونگی زیرساختهای شناخت و آگاهی بهره گرفته میشود.
نهاد بنیادی برای آموختن(شناسایی، واگویی، بهکارگیری، ارزشیابی) و آفرینشهای زبان، خانواده است تا جایی که زبان مادری، ابزار پایهی شناخت و زیست اجتماعی برشمرده میشود. آموزشگاه(مدرسه و دانشگاه)، سرمایهی ادبی، رسانه، و هنر نهادهای ارزندهی دیگری هستند که خزانهی واژگان، مهارتهای بهکارآوری و آفرینندگی، و پاسداری از زبان را به پیش میبرند.
کمی و کاستی، فرسودگی یا پویایی زبانی هر جامعه به این مجموعه نهادها و کارایی آنها در پاسداشت یا ویرانی زبان بازمیگردد.
چالشهایی که جهانگشاییهای کهن برای سرزمین ما پدید آورد گذشته از کوچک کردن پهنهی سرزمینی مان، به خزانه واژگانی و مهارتهای زبانشناختیمان آسیبهایی زدهاست.
ناهماهنگیها، کممهری و کمبود دانش زبانی، نااستواری در شناخت، آموزش و بالندگی زبان پارسی، بهویژه در شتاب رسانهها و شبکههای اجتماعی برخط امروز کار ما در برابر و برای این گنج گوهر دیرین را دشوارتر میکند.
کندی در ساختن و بهروزرسانی واژگان و برابرنهاد(معادل)ها و ناهمراهی نهادهای گوناگون دستاندرکار از سویی و ناپختگی و ناروانی بسیاری از واژههای پیشنهادی فرهنگستان از سویی دیگر چالش بزرگ دیگری است که برای پاسداری از زبان پارسی با آن روبرو هستیم.
با این همه زنان و مردان روستاها، شهرها و کوچنشینان ایرانی و پارسیزبانان فراسرزمینی و همسایه، در لالاییها، داستانها، پردهخوانیها و بازیها، در زیست روزمره کوچه و بازار گوهر پارسی را نگهداشتهاند و افروغهی زبان مادری روشن و پرمهر زنده است.
زبان پارسی سرمایهی سرزمینی و فراسرزمینی ما ایرانیان است. فداکاری مردان و زنان بزرگ تاریخ ایران، خرد و کلان بهویژه فردوسی بزرگ زبان پارسی را برای ما هنوز زنده نگهداشته است.
زبان پارسی را به یاد بزرگمردی چون ابوالقاسم فردوسی امروز پاس میداریم، ولی، گرامیداشت زبان پارسی با دانش و کنش و ارزششناسی مهربانانه و روادارانه شدنی و سودمند است. زبان پارسی میتواند ابزار شناخت، پیونددهندهی دیروز و آینده و بهترین سازوکار پیوندهای برونمرزی ما ایرانیان باشد. این زبان کهن دریای پرگوهری است که میتوان در سازگاری با همهی زبانهای مادری قومها و طایفههای سرزمینی و برای بهبود دیپلماسی فرهنگی، شناخت و پاس داشت. از یادنبریم که گام نخست برای این پاسداشت، پایبندی ما به پیراستن و خانهتکانی زبان روزمره نوشتاری و گفتاری خودمان است، روز گرامیداشت زبان پارسی خجسته باد.