چو دخلت نیست خرج آهستهتر کن
چو دخلت نیست خرج آهستهتر کن
بودجه 18 هزار و 716میلیاردتومانی شهرداری تهران برای سال 95 با حدود 10 درصد افزایش نسبت به سال 94 که با احتساب بودجه سازمانها و شرکتهای تابعه شهرداری تهران به 25 هزار و 300 میلیارد تومان میرسد، در حالی هفته گذشته ازسوی شهردار تهران تقدیم شورای اسلامی شهر تهران شد که باتوجه به ابلاغ سیاستهای اقتصاد مقاومتی، انتظار میرفت شاهد بازبینی جدی در ساختار بودجه شهرداری تهران و واحدهای تحت پوشش باشیم. درباره بودجه پیشنهادی، ذکر 10 نکته به شرح زیر حائز اهمیت است:
این بـــودجه 19هزارمیلیـــاردتومانی و به عبارتی 25هزارمیلیاردتومانی، در حالی تنظیم شده که رکود مسکن در سالهای اخیر، منجر به کاهش ساختوساز در تهران شده و همین امر تا حد زیادی از درآمد شهرداری تهران کاسته و موجب شده بخش قابل توجهی از درآمدهای این نهاد محقق نشود.
بودجه شهرداری تهران در سال 84 بالغ بر یک هزار و 200 میلیارد تومان بود که در مدت یک دهه، به صورت صعودی و بیش از 15 برابر افزایش داشته و دراینمیان، باید ببینیم آیا کیفیت ارائه خدمات شهری نیز به همین میزان و به شکل تصاعدی افزایش داشته است؟
بر آنها که دستی بر آتش دارند، پوشیده نیست که با بودجه بهمراتب کمتر از این مبلغ نیز میتوانیم شهر را به خوبی اداره کنیم و اساسا یکی از اشکالاتمان این است که شهر را پرهزینه اداره میکنیم؛ درصورتیکه میتوانیم با بازنگری در بخشهایی که از اولویت برخوردار نیستند یا از اهمیت کمتری برخوردارند، درآمدهای محدود شهر را اقتصادیتر و مقرونبهصرفهتر هزینه کنیم. درهمینراستا، میتوانیم در بسیاری از مخارج اضافی شهر صرفهجویی کرده و آن را برای توسعه و تکمیل مترو هزینه کنیم و بهجای ساخت 18 کیلومتر مترو در سال، سالانه 30 کیلومتر مترو ساخته و به بهرهبرداری برسانیم و با صرفهجویی در خیلی از هزینههای مازاد شهر، آن را برای تجهیز و تقویت ناوگان کاملا فرسوده مینیبوسرانی، ناوگان نیمهفرسوده اتوبوسرانی و ناوگان تقریبا فرسوده تاکسیرانی صرف کنیم. براساس گزارش عملکرد 20 ماهه شهرداری تهران که بهتازگی ارائه شده، ساخت هر کیلومتر مترو 240 میلیارد تومان هزینه دارد که البته چند روز بعد، این هزینه 250 میلیارد تومان اعلام شد.
اختصاص 250 میلیارد تومان برای ساخت هر کیلومتر مترو، در حالی است که اگر آن را با کل اعتبار سال آینده سازمان حفاظت محیط زیست مقایسه کنیم، بیشتر به اهمیت و بزرگی این عدد پی میبریم.
اعتبار سال 95 سازمان حفاظت محیط زیست برای حراست و صیانت از گستره یک میلیون و 648 هزار و 195کیلومترمربعی سرزمین پهناور ایران اسلامی، با 40 درصد افزایش نسبت به سال 94، فقط 167 میلیارد تومان است که اگر آن را با هزینه ساختوساز هر کیلومتر مترو مقایسه کنیم، حتی برای احداث 700 متر مترو هم کفایت نمیکند! برایناساس، لازم است آنالیز هزینه ساخت هر کیلومتر مترو به تفکیک اعلام شود تا مشخص شود بر مبنای چه سازوکاری، هزینه ساخت فقط یک متر مترو به 250 میلیون تومان میرسد؟
به موازات شفافسازی ریز هزینهها، باید در بحث اخذ درآمدهای شهرداری تهران نیز تغییر و تحول اساسی حاصل شود وکسب درآمدهای ناپایدار ناشی از تراکمفروشی که به متراکمشدن بیشتر شهر منجر میشود و صدور مجوز برای ساخت طبقات اضافه که به افزایش بیشتر فاصله طبقاتی در شهر میانجامد و نسل حاضر، ناچار به تحمل آثار کوتاهمدت آن هستند و نسلهای آینده نیز چارهای جز تحمل پیامدهای بلندمدت آن ندارند، جای خود را به احصای منابع پایدار بدهد. علاوهبر تغییر منابع درآمدی، شهرداری تهران باید در بحث بودجه، رویکرد انقباضی درپیش گرفته و انبوه مطالبات ریز و درشت پیمانکاران کوچک و بزرگ که موجب ورشکستگیشان شده را پرداخت کند تا فرزندان آنها مجبور نباشند برای دریافت مطالبات پدران خود در سرمای زمستان، ساعتها در مقابل ساختمان شورای شهر بایستند تا از آقای قالیباف و از ما نمایندگان خود در شورای شهر بخواهند طلب پدرانشان را بدهیم تا آنها را زندانی نکنند!
شهرداری تهران نباید به امید کمک دولت که درآمد آن از نفت بشکهای 147 دلار در دولت گذشته به نفت بشکهای 27 دلار در دولت فعلی رسیده و به اصطلاح کفگیر آن به ته دیگ خورده، بنشیند؛ هرچند اعتقاد دارم دولت حتی اگر از هزینه بهداشت و درمان کم و آن را در توسعه متروی تهران و سایر کلانشهرهای کشور هزینه کند، بیشتر میتواند به سلامت عمومی جامعه خدمت کند. شهرداری تهران با استفاده از توان بخش خصوصی داخلی و حتی با مشارکتدادن سرمایهگذاران خارجی، باتوجه به گشایشهای اخیر بینالمللی و البته با حداکثر صرفهجویی در هزینههای احداث و راهاندازی ایستگاهها و خطوط مترو، باید حداقل 50 درصد از بودجه سال 95 را به توسعه حملونقل ریلی اختصاص دهد تا مترو به عنوان سامانهای پایدار و دوستدار محیط زیست، برای نسل حاضر توسعه یافته و بهمثابه میراثی ماندگار و باقیات صالحات، برای نسلهای آینده به یادگار باقی بماند. سرانجام اینکه شهرداری تهران حالا که درآمدهایش بهواسطه رکود ساختوساز در شهر به حداقل کاهش یافته، باید مراقبتهای مالی را به حداکثر میزان ممکن افزایش داده و درراستای اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی و در همسویی با سیاستهای عمومی دولت تا جای ممکن، در مخارج خود صرفهجویی کند؛ چراکه به قول سعدی:
«چو دخلت نیست خرج آهستهتر کن»