مدیریت دانش و پلیس علمی
مدیریت دانش و پلیس علمی
به پاسداشت تقدیر از جان برکفان نیروی انتظامی و احترام ویژه به جایگاه برجسته این نیرو در حفظ و ارتقاء امنیت عمومی جامعه، تلاش شد تا بر حسب تجربه، یاداشتی درخور شان این برادران عزیزم، با موضوع اهمیت مدیریت دانش در شکل گیری پلیس علمی نگارش گردد که امیدوارم مفید واقع شود.
حقیقتا، امروزه چه در ایران و چه در سطح جهان نقش و عملکرد پلیس دچار تغییرات گسترده ای شده است. بواسطه گسترش حوزه های متنوع نیاز های انسانی در سطح جامعه، همه روزه شاهد شکل گیری مسائل جدیدی هستیم که بخش بیشتر آن ها چه بصورت مستقیم یا غیر مستقیم نهاد پلیس را با خود درگیر می کند. روند تغییر و دگرگونی های حوزه های اجتماعی به حدی با سرعت به پیش می رود که صرفا بهره برداری از تجارب سازمانی نمی تواند در مدیریت آسیب های ناشی از این تغییرات، به ارتقاء عملکرد و کارایی نیروی پلیس منجر شود. امروزه پلیس بیش از همیشه به تعامل علمی با نهاد های تولید کننده علم نیازمند است. دانشگاهها و مراکز علمی و پژوهشی به واسطه کارویژه های خاصی که برای خود تعریف کرده اند می توانند بخش قابل توجهی از نیاز های علمی و تخصصی نهاد پلیس را تامین کنند. عمده تحقیقاتی که در نهاد های دانشگاهی در حال انجام است، مستقیم یا غیر مستقیم، قابلیت دارد تا در راهکارها و سیاستهای اجتماعی پلیس مورد استفاده قرار گیرد. نگاهی به لیست مقالات و پژوهشها و پایان نامه های دانشکده های علوم اجتماعی، علوم سیاسی و دانشگاههای انتظامی، شاهدی بر مدعا ما در این یاداشت است.
واقعیت امر اين است كه اکثر این مقالات و پژوهشها استفاده نگردیده و یا به واسطه عدم حمایتهای مناسب مالی و معنوی در سطوح طرح و نظریه باقی می مانند و قابلیت سیاستگذاری خود را از دست می دهند. از سوی دیگر پلیس نیز به دلیل عدم پشتوانه علمی مناسب، نمی تواند در خصوص مسائل اجتماعی به یک درک مناسب دست پیدا کند و بعضا ناخواسته در اجرا با برخورد های سلبی به ریشه دار شدن معضلات و آسیب های اجتماعی دامن می زند. تبیین راهکارهای تعامل مناسب و علمی پلیس با نهادهای تولید کننده دانش سیاستگذاری در سطح جامعه، می تواند الگوی مناسبی باشد که در آن پلیس بعنوان سازمانی دانش محور اقدامات خود را بنحوی تنظیم کند که در سایه یک راهبرد دانشی، به تجهیز علمی و کیفی خود بپردازد، بنحوی که مشخصا برای سازمان، نقطه و مسیر هدف و مدت زمان پیمودن آن مشخص و بارز باشد.
تحقیقات نشان می دهد که در بیشتر کشورها، استفاده از یافته های علمي و پژوهشی بعنوان یک رویکرد حرفه ای، بدل به هدف اصلی انجام امور انتظامی در تقابل با شیوه سنتی آن است. بر این اساس پلیس می بایست با در نظر گرفتن اقتضائات اجتماعی و انتظامی جامعه و الزامات اجرایی قوانین جدید، امنیت، آسایش و رفاه مورد انتظار، جامعه را پوشش دهد.
اما تغییرات کارکردی پلیس بر حسب ملزومات نوین اجتماعی و حرکت به سمت پلیس علمي و حرفه ای، نیازمند اقدامی عملي است که بر اساس آن بستر لازم براي تحقق پليس مطلوب(علمي و حرفه اي) فراهم گردد. لذا برای تحقق پليس حرفه اي و علمي ضروري است كه این نیرو، توجه ویژه اي به بحث مديريت دانش و استفاده از ظرفيت هاي دانشگاهي داشته باشد و در این مسیر مي بايست از کمک نهاد های تولید کننده دانش سیاست گذاری وانتظامي(دانشگاه ها، اتاق های فکر، پژوهشکده ها و...) استفاده مطلوب نماید.
مديريت دانش در سازمان پليس نيز بايد با عجين نمودن یافته های علمی با كارويژه هاي خود، زمينه هاي تحقق مطلوب پليس حرفه اي و علمي را فراهم آورد. اعتقاد به اصل دانش محوري، مي تواند نيروي پليس را در عرصه جامعه از آسيب هاي وارده از عدم شناسايي متغير هاي نامفهوم بر طرف دارد و مديريت مطلوبي در خصوص آسيب هاي اجتماعي از خود بر جا گذارد. ناگفته نماند که در این امر پیچيدگي ها و ظرافت هايي نهفته است كه دقت و توجه به آن نبايد از منظر سياستگذارن مربوطه دور بماند.
لذا در یک جمع بندی، پليسي حرفه ای، علمی و مطلوب خواهد بود كه سعی کند با مدیریت دانش و افزایش آگاهی و اطلاعات خود، همه ابزار های اعمال نظم و مقررات و تامین امنیت در همه شرایط را در خود به وجود آورد و هر زمان به مقتضای شرایط، بهترین رویکرد و ابزار و کم هزینه ترین و موثرترین آنها را به خدمت گیرد. مطلوب و ضروری است که نیروی پلیس با استفاده از ظرفیت های علمی کشور در یک افق مشخص، بتواند درباره چالش ها و آسیب های فزاینده ای که وجود دارند و مسائلی که تا کنون شناسایی نشده اند، راهکارهای مناسبی ارائه داده و در راستای حفظ توان سازمان در پاسخگویی به شرایط جدید ناشی از مواجهه با مقولات جدید، توانايی نو آوری و پشتیبانی اطلاعاتی نو را داشته باشند تا انشاء الله به همت دلسوزانی که در این لباس مقدس، شبانه روزی به مردم خدمت می کنند، امنیت پایدار جامعه هر روز پایدارتر و میزان جرایم و آسیب های اجتماعی آن کاهش پیدا کند.
مرتضی طلایی
