• دوشنبه ٩ ارديبهشت ١٣٩٨-٠٨:٤٤
  • دسته بندی : اخبار
  • شماره خبر : ١٤٧٣٦
اباذر صرامی:

نهم اردیبهشت روز ملی شورا

یادداشت

نهم اردیبهشت  روز ملی شورا

اباذر صرامی

دبیر مجمع روسای شوراهای اسلامی کلانشهرها و مراکز استانها

 

   ضمن عرض تبریک نهم اردیبهشت ماه روز شوراها امیداست با مشارکت و همدلی موجود و پیش بینی اصلاح سازوکار اجرایی و قوانین لازم رکن چهارم کشور بیش از پیش در تحقق توسعه نظام مقدس جمهوری اسلامی نقش خودرا ایفا نماید.

  بنیاد این نهاد اجتماعی بر حل عملگرایانه ی مشکلات عینی و مشخص مردم در شهر و روستا است و هدف آن راحت تر و اخلاقی تر کردن زندگی شهروندی است. توفیق شوراها در دستیابی به این هدف، سرمایه ی ارزشمند اعتماد عمومی را افزایش می بخشد و زمینه ساز حضور پرنشاط مردم در همه ی عرصه های پیشرفت و توسعه ی کشور می شود.(1)

     قانون مصوب سال ۱۳۷۵ در زمینه تعامل دولت با شورای  های اسلامی تصریح دارد که سازمان برنامه و بودجه موظف است برنامه های پنج ساله توسعه و بودجه سالانه کشور را قبل از ارائه به مجلس ابتدا در اختیار شورای عالی استان ها قرار دهد تا این لوایح مورد بررسی قرار گیرد. چنین امری تاکنون فقط یک بار اتفاق افتاده است  که این موضوع نشان‌دهنده این است که در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای نقش شوراها نادیده انگاشته شده است و در حوزه توسعه محلی نیز شوراها نقش کلیدی نداشته اند. دولت موظف است آن بخش از کارهایی که در شهرها قابل واگذاری به شوراها و شهرداری هاست را به مدیریت شهری واگذار کند در این زمینه به علت اینکه دولت از این کار خودداری کرده است شاهد ناهماهنگی و فعالیت های پرهزینه در مدیریت شهری کشورهستیم. مشارکت شوراها در مدیریت کشور نیازمند سازمان یافتگی بوده و حرکت های مردمی از جمله در مورد امدادرسانی به حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله فاقد ساماندهی است و این در حالی است که مشارکت مردم در این امور در حد اعلا است. نظارت شوراها نیازمند تقویت و ساماندهی بیشتر میباشد و اگر سه وظیفه شوراها که در اصل ۱۰۱ قانون اساسی ذکر شده یعنی رفع تبعیض، مشارکت مردم در انجام پروژه‌ها و نظارت مردم بر پروژه‌های عمرانی مورد توجه قرار بگیرد و شوراها بتوانند برای جلوگیری از تبعیض و افزایش مشارکت مردم در انجام پروژه‌های مختلف و نظارت بر آنها را انجام دهند وضعیت مدیریت کشور متحول می‌شود.  مشروح مذاکرات قانون اساسی در مجلس خبرگان به نقل از شهید آیت الله بهشتی به باور تبیین کنندگان قانون اساسی، شوراها به مثابه قوه چهارم کشور در کنار مجلس دولت و قوه قضائیه هستند. اما شاهد آن هستیم که شوراها مورد بی مهری قرار گرفته اند از جمله در 2 دهه اول انقلاب با توجه به موضوع جنگ و مشکلات دیگر شوراها شکل نگرفت و اگرچه با اراده و پشتیبانی رئیس دولت اصلاحات شوراها شکل گرفت اما موانع فعالیت آن هنوز برطرف نشده است.(2)

   آیت الله طالقانی حامی اصلی گنجاندن اصل شوراها در  قانون اساسی بود و حتی خطبه نماز جمعه‌ خود را در حمایت از نهاد شورا ایراد کرد.آیت الله رفسنجانی با ارائه لایحه و پیگیری تصویب و تدوین آیین‌نامه‌های شورا در دولت زمینه قانونی تحقق شوراها را فراهم  کرد و سید محمد خاتمی نیز نخستین انتخابات شوراها را در کشور برگزار کرد و در حال‌ حاضر ۲۰ سال از تاسیس این رکن مردم نهاد می گذرد. هنوز دو سوم اختیارات قانونی شوراها به مدیریت شهری تفویض نشده است و برای اعمال نظارت بر عملکرد شهرداری ها ، سیستم کارآمدی وجود ندارد. مشارکت بی سابقه مردم در انتخابات دوره پنجم شوراها نشان دهنده این است که باید نقش شورا را در اداره شهر جدی‌تر گرفت و اختیارات عملی آن را  به جنبه‌های تشریفاتی غلبه داد.( 3)

   محله گرایی به عنوان یک استراتژی با هدف تفویض قدرت و منابع به مدیران محلی و به دور از کنترل مرکزی، می تواندساختارها و جوامع محلی دموکراتیک را ایجاد نموده تا در چهارچوب توافق شده میان حکومت مرکزی و محلی به حداقلی از استانداردهای ملی و اولویت های سیاسی رسید. در کشور ما همانند بسیاری از کشورهای جهان، نهادهای محلی در راستای تحقق عدم تمرکز اداری بنیان شده اند. مشکلات جهت تحقق مدیریت شهری کارآمد در وجه کارکردی به نسبت حوزه ساختاری بیشتر است. از موارد آسیب شناسی شده می توان به عدم اطلاع شهروندان از عملکرد شورای شهر، نبود بسترهای لازم جهت مشارکت شهروندان اشاره کرد.(4)

    مشارکت در عرصۀ مدیریت شهری به مفهوم شرکت کردن را می توان مختص به همکاری بخش خصوصی با شهرداری دانـست وهمچنین به مفهوم مشارکت فعال در همکاری بخش مردمی با شهرداری تجلی پیدا می کند. این بخش به اسامی دیگری مانند بخش اجتماعی و بـخش خـصوصی غـیرانتفاعی خوانده می شود هدف این بخش که اعضای آن در سازمان غیردولتی (ان جی او) متشکل شده اند، همیاری و خـوداتکایی اسـت. این سازمانها مـستقل از دولت هستند که براساس کمک های مالی بلاعوض افراد و شرکتهای تأسیس شده به وسیلۀ اعضای آن تأمین مـی شوند و در صـورت لزوم از تسهیلات ملی و بین المللی استفاده می کنند.

وقتی صحبت از مدیریت شورایی در میان است نظر به اینکه در شورا، طرحها و پیشنهادهای نو، متعدد و متنوع مطرح اسـت، توسعۀ کـمّی و کیفی این ایده ها مستلزم پیدایش بخشها و نهادهای جدیدی است، بنابراین لازم است در گامهای نخستین، ساختار قبلی شهرداری ها تغییر کند. توجه نکردن به قدرت اجرایی و افزایش توان قانونی شوراها، فرهنگ حمایت از نهادهای مدنی و مردمی را به شدت تضعیف خواهد کرد. باید زمینه های لازم بـرای مشارکت افراد واجد الشرایط و متخصص و آشنا با مسائل شهری فراهم شـود، در غـیر ایـن صورت شوراهای منتخب کارایی لازم را نخواهند داشت. دولت نباید خود را صرفا متولی جریان انتخابات شوراها بداند، بلکه ضرورت دارد تا به مقولۀ شـرکت تـشکل ها و احزاب سیاسی، گروههای مردمی و به ویژه انجمن های محلی و سازمانهای غیردولتی توجه شود. نظام کلان مدیریت شهری روشی متمرکز با نگرش بالا و پایین است. این نگرش دارای تضاد و تـعارض بسیاری از شوراهاست، امری که ضـرورت دارد تـا بار دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد.(5)

   در متمم قانون اساسی مشروطه (۱۲۸۶) نیز به لزوم ایجاد انجمن‌های ایالتی و ولایتی (به عنوان شوراهای محلی) اشاره شده ‌بودکه در دوران پهلوی اول با عنوان انجمن بلدیه و دوران پهلوی دوم با عنوان انجمن شهر مطرح بود اما با توجه به ناکارآمدی این نهادها، این آرزو همچنان در محاق ماند. تفکیک امور ملی از امور محلی در عرصه تدوین قوانین و حوزه اجرائی کشور در راستای تقویت نقش مؤثر شوراهای اسلامی شهرهای سراسر کشور امری ضرورری بوده و مستفاد از قانون اساسی، شوراها به‌عنوان یک‌نهاد خاص حاکمیتی، در کنار قوای سه‌گانه از ارکان تصمیم‌گیری و اداره کشور می‌باشند. ضرورت اصلاح تعارض اختیار و قدرت در مقررات و عرصه اجرائی شوراهای کشور به‌عنوان نهادمؤثر در جذب مشارکت حداکثری نهادهای اجتماعی و مردمی و تمرکززدایی واقعی و اعطای قدرت و اختیارات کافی به شوراهای اسلامی به‌گونه‌ای باشد که بتوانند مسئولیت خویش را به‌صورت اثربخش و مستقل صورت پذیرند. شوراها به‌موجب قوانین ششم و هفتم قانون اساسی در کنار ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، از ارکان تصمیم‌گیری و اداره امور کشور قلمداد می‌شوند. برای حل‌وفصل نمودن مشکلات مردم راهی جز مشارکت دادن آن‌ها در امور وجودندارد و تحقق این مشارکت و رفع برخی نارسائی‌های موجود با تقویت شوراها امکان‌پذیراست.(6)

 

 

 

 

 



 

1. خامنه ای، سیدعلی ، پیام بمناسبت روز شوراها،نهم اردیبهشت86

2. الویری، مرتضی، همایش روز ملی شوراها در استان سمنان،۸اردیبهشت۹۸

3. هاشمی رفسنجانی، محسن، سخنرانی در صحن علنی شورای شهرتهران،۸اردیبهشت۹۸

4. پیشگاهی فرد, زهرا و مهسا واعظی، ۱۳۹۳، چالش های شورای شهر در مدیریت شهری تهران، هفتمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران

5. صالحی فرد، محمد،نهم تیرماه۹۵

6. صرامی، اباذر، مجمع روسای شوراهای کلانشهرها و مراکز استانها، تیرماه۱۳۹۷

 

نظرات بینندگان
این خبر فاقد نظر می باشد
نظر شما
نام :
ایمیل : 
*نظرات :
متن تصویر:
 





اخبار مرتبط