طرح توسعه دانشگاه تهران توسعه محلی را متوقف کرده است

طرح توسعه دانشگاه تهران توسعه محلی را متوقف کرده است

موضوع تغییر محدوده پردیس مرکزی و تدوین طرح توسعه دانشگاه تهران از سال 1375 توسط مدیریت وقت دانشگاه در دستورکار قرار گرفت که توسعه فضای آموزشی و متمرکز سازی نخستین هدف از تدوین طرح توسعه دانشگاه تهران بود که در حال حاضر پس از بازنگری و انجام اصلاحات و  به تبع از تغییر و تحولات آموزشی جهانی، طرح توسعه دانشگاه، با عنوان «شهر دانش،دانشگاه کارآفرین، سبز و هوشمند» در دستور کار قرار دارد. بررسی جزئیات طرح نشان دهنده آنست که مساحت پردیس مرکزی  از 20 هکتار به 53 هکتار افزایش خواهد یافت که میتوان از طرح مذکور  به عنوان بزرگترین مداخله مستقیم در محدوده مرکزی و ارزشمند شهر تهران یاد کرد. لازم به ذکر است که غالب کاربری های محدوده هدف مسکونی است و از بافت اجتماعی قوی و هویتمند برخوردار هستند؛ از سال 1375 و پس از تصویب کلیات طرح پیشنهادی در کمیسیون ماده پنج، املاک و مستحدثات واقع در محدوده فریز و انجام اقداماتی از جمله فروش، نوسازی و بازسازی املاک ممنوع که همین موضوع موجبات نارضایتی و اعتراض ساکنین را نسبت به تضییع حقوق شهروندی و مالکانه خود فراهم کرده است. اقدامات و پیشروی های صورت گرفته در طول قریب به سه دهه پیشین نشان میدهد که در خوشبینانه ترین حالت، بیش از 30 درصد از تملک های اراضی و املاک واقع در محدوده باقی مانده که برآوردها نشان میدهد ارزش اقتصادی املاک باقی مانده با املاک تملک شده علی رغم وجود تفاوت های کمی در  ارزش گذاری مالی برابری میکند.

بارگزاری های پیشنهادی توسط مهندس مشاور طرح نشان میدهد میانگین تعداد طبقات و مستحدثات  6/7 طبقه است که 6 بنای بلندمرتبه 20 طبقه نیز در محدوده پیش بینی گردیده است و مقرر شده یکی از آنها به خدمات پشتیبانی در مراوده با شهر و 5برج دیگر به پارک علم و فناوری و استقرار 4000 تا 5000 شرکت دانش بنیان اختصاص پیدا میکند. با توجه به ابهام در عملکرد و توفیق پارک های علم و فناوری در کشور چگونگی برآورد کمیت شرکت های دانش بنیان، میزان ظرفیت تقاضا برای استقرار در این مجموعه که بر اساس آمارهای غیررسمی تاکنون کمتر از 150 شرکت برای استقرار در این مجموعه اعلام امادگی نموده و نحوه توجیه پذیری و مدل اقتصادی برای این حجم از بارگزاری محل ابهام و پرسش اساسی است. از سوی دیگر شناسایی 117 بنای واجد ارزش تاریخی توسط سازمان میراث فرهنگی در محدوده، قرار گیری پردیس مرکزی دانشگاه تهران در فهرست آثار ملی ایران و ابلاغ حریم و ضوابط معماری داخل حریم در سال 1378 از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور و قرار گیری آن در فهرست پیشنهادی برای ثبت در میراث جهانی یونسکو نشان دهنده ارزشمندی محدوده هدف است که بنظر میرسد ارتباط معناداری میان بارگزاری های پیش بینی شده در طرح پیشنهادی با موضوع صیانت و حفاظت از محدوده و حریم پهنه ارزشمند وجود ندارد.  همچنین فقدان برآورد دقیق از ظرفیت های آموزشی و کیفی کشور و تمرکز بر توسعه کمی به منظور استقرار پارک های علم و فناوری محل پرسش اساسی است  و آمارها نشان میدهند در شرایط کنونی پارک های دولتی موجود نیز در تامین زیرساخت های اولیه دچار مساله هستند و ایجاد پارک های جدید از جمله پارک های علم و فناوری پیش بینی شده در محدوده مرکزی شهر تهران با ظرفیت استقرار حدود 6هزار شرکت دانش بنیان تطابقی با واقعیت ندارد. همانگونه که پیش تر نیز اشاره شد قریب به نیمی از تملک املاک واقع در محدوده باقی مانده که با توجه به کمبود منابع و تدوین طرح در مقیاس بزرگ، پیش بینی میشود تکمیل و بهره برداری از آن در آینده ی نزدیک قابل تحقق نباشد، لذا دور از انتظار نیست اگر در این فاصله زمانی نظام آموزشی جهان از نسل های سوم و چهارم گذر کنند، به سمت هوشمندسازی و homeworking حرکت نمایند و علیرغم تحمیل هزینه های مالی، اجتماعی و فرهنگی، نهایتا کارایی و بهره وری لازم را نداشته باشد. 

نهایتا با توجه به اهمیت وافر موضوع شورای اسلامی شهر تهران و بطور مشخص کمیته شهرسازی، اخیرا جلسه ای را برای تعیین تکلیف و پیگیری حقوق برحق شهروندان ساکن در محدوده با حضور تمامی ذینفعان طرح توسعه دانشگاه تهران برگزار نمود. در این جلسه اغلب ذینفعان نسبت به ضعف های طرح از جمله؛ نادیده انگاشتن ارزش و سرمایه فرهنگی و تاریخی پردیس، اجرای طرح بصورت تکنوکراتیک و بدون مشارکت شهروندان، نادیده انگاری اجتماع محلی و غفلت از تحقق پذیری اهداف پیش بینی شده در طرح اتفاق نظر داشتند که در پایان جلسه مقرر گردید تدقیق طرح از سوی متولیان در سلسه جلساتی با حضور کلیه ذینفعان طرح مذکور در دستور کار قرار گیرد تا ضمن تعیین تکلیف اراضی فریز شده محدوده و رفع نارضایتی های ساکنین با استفاده از ابزارهای لازم از جمله مکانیسم تهاتر، املاک تملک شده پراکنده کنونی بصورت یکپارچه درآیند، همچنین مصوب گردید تا طرح پیشنهادی متناسب با ضوابط خاص میراث فرهنگی اصلاح و هدف متعالی ثبت جهانی پردیس مرکزی دانشگاه تهران را در آینده ای نزدیک محقق نماید و در نهایت پیشنهاد گردید شورای عالی شهرسازی و معماری به عنوان عالی ترین مقام تصمیم گیر نظام شهرسازی کشور در خصوص جلوگیری از تصویب طرح های توسعه برای سایر دانشگاهها و مراکز آموزش عالی واقع در محدوده شهر تمهیداتی را اتخاذ نماید./ منبع اعتماد