گزارش همشهری از توقف شهرفروشی در کلاب هاوس:
گذر از شهرسازی سوداگرا به انسان‌گرا
عملکرد مدیریت شهری در توقف شهر فروشی باحضور محمد سالاری در میزگرد مجازی بررسی شد.
به گزارش معاونت ارتباطات و امور بین‌الملل شورای اسلامی شهر تهران به نقل از همشهری؛ مدیریت شهری در یک تغییر رویکردی موفق به توقف تراکم فروشی و جلوگیری از شهرفروشی شد. اقدامی که در تاریخ شهرداری‌ها بی‌سابقه بود و سبب شد تا مدیریت شهری روی ریل شهرسازی اصولی قرار گیرد که نتیجه آن قطعاً به شهر انسان محور ختم خواهد شد. شهری که با توسعه فضاهای عمومی شهر و ایجاد بسترهای پیاده روی، احداث مسیرهای حمل‌ونقل پاک و همچنین تجهیز و توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی، به مکان بهتری برای شهروندان تبدیل می‌شود و کیفیت زندگی ارتقا می‌یابد. چنین شهری آرمان هر شهروندی است، اما مدیریت شهری نخستین گام‌ها را برداشته و در این دوره ثابت کرده که می‌توان بدون فروش ظرفیت‌هایی که متعلق به شهروندان است، شهر را اداره کرد. هر چند در این میان هستند کسانی که گمان می‌کنند مدیریت شهری در تغییر رویکرد موفق نبوده است و در اصطلاح کاری انجام نداده است. از این‌رو عبدالرضا گلپایگانی، معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران و محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در میزگرد مجازی که با حضور برخی از استادان و فعالان حوزه شهرسازی و جمعی از خبرنگاران در اتاق کلاب هاوس برگزار شد، ابعاد عملکرد مدیریت شهری در حوزه شهرسازی را تشریح کردند.
معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران در ابتدای میزگرد به دلایل رونق تراکم فروشی در دوره‌های گذشته مدیریت شهری اشاره کرد و گفت که تبادل دارایی شهر از ابتدا به‌عنوان یک امر مقدس قلمداد نمی‌شد و از این‌رو مورد توجه دقیقی نبود. عبدالرضا گلپایگانی ادامه داد: «دهه ۷۰ با استناد به مصوبه سال ۶۵ شورای‌عالی شهرسازی و معماری به شهرداری اجازه داده شد تا با شرایط خاصی 20درصد تراکم بیشتر به املاک واگذار کند و از این‌رو روند فروش تراکم شدت گرفت.» به‌گفته این مقام مسئول، براساس همین موارد عنوان می‌شود که سوداگری در شهر اتفاق افتاده است: «باور داریم شهر و دارایی‌هایش را در آن دوره به صاحبان املاک مفت، ارزان و نابه جا فروختند. این در حالی است که اگر با دقت و برنامه‌ریزی این کار انجام می‌شد، ضمن تولید ثروت قابل توجهی برای شهر تولید، توزیع تراکم در شهر هم به شکل بهتری سازماندهی می‌شد.» گلپایگانی در ادامه عنوان کرد: «طی۱۰ سال در مدیریت شهری گذشته، ۱۵۰میلیون مترمربع در شهر تهران پروانه صادر شده است که این حجم از پروانه می‌توانست شهر تهران و کیفیت زندگی در شهر تهران را بهبود ببخشد.سال 90میزان فروش تراکم در تهران 18میلیون متر مربع بود که با تغییر رویکرد مدیریت شهری این میزان در سال 99 به 6میلیون متر مربع رسید. در حقیقت شهرداری با کمک مصوبات مربوط به برج‌باغ‌ها و برخی از مواد طرح تفصیلی توانست تا حدود زیادی میزان تراکم فروشی را کاهش دهد و از شهر فروشی جلوگیری کند.»
محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران هم در ابتدای صحبت‌هایش به موضوع تراکم فروشی در سایه تأخیر ابلاغ طرح تفصیلی اشاره کرد و گفت که سال 86طرح جامع که در آن 18راهبرد شهر تهران تعیین شده بود و به‌عنوان نخستین طرح ساختاری و راهبردی محسوب می‌شد، ابلاغ شد. قاعدتاً همان سال باید طرح تفصیلی در راستای تحقق یکی از راهبردهای طرح جامع که مربوط به نحوه ساخت‌وساز و توده‌گذاری و انتظام بخشی به فضای شهری بود، ابلاغ می‌شد که متأسفانه به‌دلیل آماده نبودن پیوست‌ها، احکام و تکالیف طرح این کار به تأخیر افتاد. او به نحوه ابلاغ هم اشاره و عنوان کرد: «ابلاغ طرح تفصیلی با رویکرد سوداگرانه با هدف کسب درآمد با نظام پهنه بندی و تعیین طبقات در پهنه مختلط به‌گونه‌ای ابلاغ می‌شود که مردم گمان می‌کنند اگر اقدام به ساخت‌وساز کنند تعداد طبقات خانه‌هایشان کمتر می‌شود. بنابراین داشته‌هایشان را نقد کردند و به شهرداری‌ها هجوم آوردند تا پروانه دریافت کنند و از این‌رو سال 92تا 98 شاهد میزان صدور پروانه 3برابر قبل و بعد است.» محمد سالاری به درآمدزایی از طرح تفصیلی و هزینه در پروژه‌های شهری اشاره و عنوان کرد: «شهرداری در آن دوره پس از ابلاغ سوداگرانه طرح تفصیلی درآمد هنگفتی به دست آورد و از سوی دیگر هم از محل فروش املاک و اراضی درآمد نصیب مدیریت شهری شد و به امپراتوری تولید پول تبدیل می‌شود و برای اینکه در ساختار سیاسی کشور بتواند پلکان ترقی طی کند یا در بدنه شهرداری مدیران بتوانند پلکان ترقی را طی کنند، درحوزه پروژه‌های سخت افزاری و عمرانی هزینه می‌کنند و نتیجه این سیاست وضعیت کنونی شهر تهران است.» به گفته او این در حالی است که چنین روندی اکنون متوقف شده و شهرفروشی برای اداره شهر به هر شکلی صورت نمی‌گیرد؛ به همین خاطر دیگر مجوز ساخت متجمع تجاری بزرگی که عارضه‌های فراوانی را به شهر تحمیل می‌کند، داده نشده است.
جزئیاتی از نتایج میزگرد
منطقه 12دارای بافت خاصی است و از این‌رو برای نخستین بار طرح تفصیلی ویژه‌ای برای این منطقه تدوین شد
براساس مصوبه سال 65شورای‌عالی شهرسازی و معماری، شهرداری تحت شرایطی، ۲۰ درصد بیشتر تراکم واگذار کرد
کاهش بارگذاری در پادگان 06
و تبدیل 35هکتار آن به فضای عمومی شهر
تراکم فروشی از 18میلیون مترمربع در سال 90به 6میلیون متر مربع در سال 99کاهش یافت
سال 89تا 92میزان صدور پروانه 3برابر شد
موج صدور پروانه در سال 90منجر به ساخت 400هزار واحد مسکونی شد که ارزش آنها الان حدود 100میلیارد دلار است
