مرتضی الویری:
چند خطی درباره ماندگاری شورای شهر پنجم
عصر شنبه سی‌ام اردیبهشــت ۹۶ یعنی یک روز پس از برگزاری انتخابات شــوراها، آقای میرلوحی به من زنگ زد و پیشنهاد داد که به‌عنوان مسن‌ترین عضو شــورای شهر تهران از اعضای منتخب دعوت کنم دورهم جمع‌شویم.
این کار روز یکشنبه انجام شد و هر ۲۱ نفر در محل ستاد انتخاباتی مــن واقع در میدان نوبنیاد حاضر شــدند و بنده را به‌عنوان رئیس موقت انتخاب کردند. بااینکه قانون شــورای پنجم از شهریور شروع می‌شد ولی ما کار را از همان یکشنبه پس از انتخابات شروع کردیم. یعنی کمیســیون های موقت را راه‌اندازی و بررسی‌ها را برای انتخاب شهردار شروع کردیم. من شهادت می‌دهم که اکثریت قریب به‌اتفاق اعضای شورای شــهر از همان تاریخ تاکنون برای ایفای وظیفه خود سخاوتمندانه وقت و انرژی گذاشتند. بنابراین باید بگویم پرکاری یکی از ویژگی‌های شــورای پنجم بوده اســت. ویژگی دیگر شورای پنجم تهران پاک دستی و سالمت در کار بوده است. شما در طول این سه ونیم ســال حتی یک مورد شائبه فساد مالی در هیچ‌یک از اعضای شورای تهران نمی‌توانید سراغ بگیرید. در مورد کارهای انجام‌شده به‌وسیله شــورا هم باید بگویم که در تمامی زمینه‌ها کارهای انجام‌شده قابل دفاع اســت؛ حتی در مورد انتخاب شهردار که به ما خرده می‌گیرند، چون نیک بنگرید می‌بینید اگر اشکالی پیش آمد مقصر اعضای شورای شهر نبودند؛ مثال اتفاقی که برای آقای دکتر نجفی شهردار اول ما افتاد بــرای هیچ‌یک از ما قابل پیش‌بینی نبود. مــا به نجفی‌ای رأی دادیم که در ســابقه مدیریتی او هیچ رد پایی از فســاد مالی یا سوء مدیریت نمی‌بینید. در مورد آقای افشــانی شــهردار دوم ما هم همین‌طور؛ ما از عملکــرد چندماهه او در شــهرداری راضی بودیم اما چه کنیم که به‌طور ناگهانی مجلس مصوبه‌ای تصویب کرد و تداوم کار او را در شهرداری ناممکن کرد.
در چنین شرایطی که مجلس به ما تحمیل کرد شهردار سوم یعنی آقای دکتر حناچی را انتخاب کردیم که سوابق مدیریتی مطلوب، رشته تحصیلی مرتبط و پاک دستی از مشخصه‌های او بود. او به‌خوبی در شــرایط سخت کرونایی و تحریم و بی‌مهری دولت به تسلط کامل به کارش ادامه می‌دهد.
در مورد مصوبات شــورا بایــد بگویم تمامی کمیســیون های تخصصی کار خود را به نحو شایســته انجام داده‌اند. در کمیســیون برنامه‌وبودجه که بنده حضور دارم اگرچه من ریاست آن را به عهده‌دارم ولی عملاً کمیســیون پنــج رئیس دارد؛ زیرا همــه در قبال امور کمیسیون مشــارکت فعالانه دارند. اگر دقت کرده باشید گزارش‌های کمیسیون در صحن شورا به‌وسیله عضوی از کمیسیون که ریاست کمیته ذی‌ربط را به عهده دارد، ارائه می‌شود.
در نادرترین جلسه‌ای از کمیسیون، کمتر از ۵ عضو شرکت می‌کنند. برای همین بارها گفته‌ام که کمیســیون پنج‌نفره برنامه‌وبودجه پنج رئیس دارد که همگی در تمامی جلسات حضور دارند.
در اینجا به چند اقدام کلیدی کمیسیون برنامه اشاره می‌کنم. اصلاح ســاختار شــهرداری و تعدیل نیروی انسانی شاغل یکی از اقدامات شــورای شهر و کمیسیون بودجه است. در سال ۱۳۹۶ که ما شروع به کارکردیم تعداد کارکنان شهرداری به بخشی از ۶۸۱۲۷ هزار نفر رسیده بود. باسیاست اتخاذشده در شورای شهر و مصوبه بودجه سالیانه شهرداری را موظف کردیم که سالیانه ۶درصد از نیروی انسانی خود بکاهد و در مقابل ۳درصد نیروی متخصص اضافه کند.
نتیجه آن شــد که در آبان ۱۳۹۹ تعداد کارکنــان به ۵۹۷۰۵ هزار نفر کاهش‌یافته اســت. این نکته مهم است که از اول انقلاب تا سال ۱۳۹۶) و شاید از سال ۱۲۸۶ شمسی که بلدیه در تهران شکل گرفت تا ســال ۱۳۹۶) نیروی انسانی شهرداری دائماً سیر صعودی داشته و برای نخستین بار در تاریخ شهرداری این روند سیر نزولی پیدا کرد. البته درزمینهٔ اصلاح ساختار هم بررسی‌های خوبی انجام شد ولی به دلیل عدم تصویب از طرف شــورای شــهر تهران به نتیجه نرسید. توضیح اینکه گزارش کمیســیون برنامه‌وبودجه تقدیم صحن شــورا شد اما به دلیل مخالفت شهرداری با کلیات رأی کافی برای تصویب نیاورد. بازنگری در اساســنامه سازمان‌ها و شرکت‌ها و تصویب اساسنامه تیپ برای آن‌ها اقدام دیگری هست که در این دوره به انجام رسید. ساماندهی به حسابرسی شــهرداری اعم از مناطق و سازمان‌ها و شرکت‌ها ضابطه‌مند شــد. بدین ترتیب که با شاخص‌های مشخص حسابرس‌ها انتخاب می‌شوند و گزارش حسابرسی وقتی در صحن قرائت می‌شود، صرفاً تنها گزارشــی نیســت بلکه ملاحظاتی برای اصلاح رویه‌ها به تصویب می‌رسد کــه در گزارش‌های بعدی موردتوجه قرار گیرد.
شفاف‌سازی و هوشمند سازی امور در شــهرداری و شورای شهر تهران اقدام مهمی اســت که در دوره پنجم اتفاق افتاده اســت. هم‌اکنون مطالعات تمامی قراردادهای بالای ۲۵۰ میلیون تومان بر روی وب‌سایت شفاف انتشــار می‌یابد. در حوزه شهرسازی مطالعات تمام پروانه‌های ســاختمانی صادرشده از ســال ۹۷ منتشر می‌شود. انتشار مطالعات تغییر کاربری‌های مجاز در ســال ۹۷ و انتشار مطالعات تمام پروانه‌های برج باغ صادرشده از ســال ۹۲ تا زمان لغو برج باغ بخش دیگری از شفاف‌سازی در حوزه شهرسازی است. شفافیت سازمانی باهدف مدیریت تعارض منافع انجام‌شده و در این زمینه مطالعات کامل مدیران شهرداری به همراه حقوق پایه، مطالعات سفرهای خارجی و مطالعات ۶۵ هزار نفر از کارکنان شهرداری در دسترس همگان است. در شورای شهر هم انتشار دستور جلســات به همراه ضمایم، انتشار مشروح مذاکرات و از آن مهم‌تر انتشار آرای مخالف و موافق اعضای شورای شهر اتفاق افتاده است.
از کارهای ماندگار شــورای پنجم ســاماندهی به ساخت‌وسازها و جلوگیری از ساخت‌وسازهای بی‌رویه در شهر تهران است. با انحلال شــورای توافــق در مناطق جلوی شهر فروشی گرفته شــد و اکنون برمبنای طرح تفصیلی مناطق مجوزها صادر می‌شود. وجود سامانه مناســب در شهرسازی موجب شــده که پروانه‌ها الزاماً در چارچوب طرح تفصیلی صادر شــود؛ برخلاف گذشــته که حتی برای شهردار منطقه مسیر ویژه برای دادن مجوز خلاف طرح تفصیلی وجود داشت که بهانه و توجیه این قبیل کار خلاف کسب درآمد برای شهرداری بود. البته هم‌اکنون به دلیل نارسایی‌ها و ابهاماتی که در ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها وجود دارد مؤدیان با پرداخت مبلغی پول لطمه به منافع عمومی شــهروندان می‌زنند؛ امیدوارم با اصلاح ماده ۱۰۰ در مجلس شورای اسلامی این مشکل نیز حل شود.
شــورای پنجــم در مورد حفظ و گســترش فضای ســبز کارهای مهمی انجام داده که مهم‌ترین آن لغو مصوبه برج باغ‌ها بوده است. توضیح اینکه در ســال ۸۳ به‌وسیله شورای دوم مصوبه‌ای در مورد ساخت‌وساز در باغات تهران به تصویب رسید مبنی بر اینکه مالکین باغ در صورت حفظ ۷۰درصد ملک به‌صورت باغ، در ۳۰درصد بقیه می‌توانند مرتفع ســازی کنند؛ ماحصل این مصوبه شــوم آن شــد که بناهای ۹ تا ۱۱ طبقه ســاخته شد و سایه‌اندازی این بناها به بقیه باغ صدمه جدی زد و تأمین پارکینگ برای این بناهای بلند ریشــه درختان را خشکانید.
از آن بدتر بسیاری از مالکان با پرداخت مبالغی از ۳۰درصد سطح اشــغال تجاوز کردند و گاه تا ۵۰درصد ملــک را زیربنا بردند. مصوبه برج باغ‌ها به‌وسیله شورای پنجم لغو و جلوی تخریب باغات گرفته شــد و مصوبه خانه باغ جایگزین آن شد که در باغات بیش از ۲ تا ۵/۲ طبقه و سطح اشغال ۱۰ تا ۱۵درصد بیشتر اجازه داده نمی‌شود. شورای شهر کارهای نظارتی خود را نیز به‌خوبی انجام داده است. تذکر مداوم اعضای شورای شهر به شــهرداری و بازدید از پروژه‌های بــزرگ و همچنیــن بازدید از مناطق شــهرداری و برقراری جلســات هم‌اندیشی به‌طور منظم و تشکیل جلســات کارشناسی موردی به‌صورت فراوان ازجمله اقدامات شــورای شهر برای اعمال نظارت بر فعالیت شهرداری بوده است.
ویژه نامه شهر و شورا شرق
