آینه‌ای برای دیدن کژی و کاستی‌ها
آینه‌ای برای دیدن کژی و کاستی‌ها
هفته نوشت هاي شهروندي الهام فخاری عضو شورای شهر تهران در روزنامه ایران
هفته‌ی گذشته با بررسی مساله‌های بافت ازجمله سازه‌ای، اجتماعی، اقتصادی و برنامه‌های اقدام گوناگون و گاه متعارض محله‌ی هرندی آغاز و با نشست گفت‌وگوی اجتماعی درباره‌ی مرکز توان‌افزایی اجتماعی این محله به پایان رسید. محله‌ی هرندی امروز بیش از گذشته بر سر زبان‌ها است و برنامه اقدام انتظامی ضربتی در این منطقه درحال انجام است. بااین همه بابد هشدار داد آنچه در هرندی یا برخی نقاط دیگر تهران ازجمله روددره‌ی فرحزاد می‌گذرد، در کوچه‌ها و ساختمان‌های لوکس دزاشیب یا سعادت‌آباد، در بافت شرق یا غرب تهران هم هست. فقط تهی‌دستی و فشردگی فقر در برخی محله‌ها نابه‌سامانی و تجارت کثیف را برهنه و نمایان کرده ولی دارایی و ثروت بخش‌های دیگری از شهر بر زشتی بزهکاری و بیماری اجتماعی روکش و نقاب شیک زده است. دزدی، وابستگی به مواد، آشفتگی روابط، روابط بی‌چارچوب جنسی و تن‌فروشی، و قاچاق نمودهای روشن و چندش‌آوری از بزهکاری شناخته می‌شوند و مصداق زیرپاگذاشتن اخلاق عمومی و فردی هستند. آیا این خطاها فقط در نقاطی خاص از شهر رخ می‌دهند؟ به‌نظر می‌رسد در مکان‌یابی بزه و یافتن کانون‌های نقض اصول اخلاقی محدود عمل شده است. شوربختانه مساله‌های اخلاقی در شکل رقیق‌تر و بزک‌شده همه‌جا جریان یافته‌اند. اخلاق عمومی با رعایت اخلاق حرفه‌ای اصناف و شغل‌ها، دولتی یا خصوصی، سازمانی یا خویشاوندی، معنا می‌یابد. در هفتمین همایش اخلاق حرفه ای که جامعه مهندسان مشاور برگزار کرد، سخن از ضرورت به‌کارآوری دانش اخلاقی در جریان کار تخصصی بود. این که ما گمان کنیم بسنده کردن به چاپ و نصب منشورهای حقوق شهروندی و پیمان‌نامه‌های اخلاقی بر در و دیوار مساله را حل می‌کند، خطایی بزرگ است. مدرک‌های تحصیلی ممتاز و دانشی که به سویه‌های عاطفی و رفتارهای ما پیوند نخورد و بازخورد(نگرش) و رفتار شهروندی ما در روزمره کاری و شخصی‌مان را تغییر ندهد، ارزشی نخواهد داشت.جامعه وقتی اخلاقی زندگی و کار می‌کند که سامانه‌ها و چرخه‌های اصلی کشور اخلاق حرفه‌ای را زندگی کنند. برخی مصداق‌های جزیی را ببینیم. دست به گوشی موبایل بودن در ساعت‌های کاری و پرسه‌زنی‌های شخصی فضای مجازی در زمان کار، کم‌دقتی در پایش کار کارکنان و بی‌تفاوتی درمورد کار خوب و کار ضعیف، ناتوانی در شناسایی خرده‌روزدزدی‌های پنهان هر فرد در حرفه و زندگی اجتماعی‌اش، و فروکاستن معیارهای زندگی بخشی از این مساله‌های اخلاقی امروز ما هستند. جلسه‌ها و بحث‌های هفته گذشته موجب شد که تدارک ببینیم و از توان و فرصت شوراها به ویژه شورای استان تهران برای همکاری چندنهادی میان اصناف حرفه‌ای، سازماندهی سازمان‌های مردم‌نهاد و رسانه بهره بگیریم. با این‌کارمی‌شود آینه‌ای برای دیدن کژی و کاستی‌ها، و از سوی دیگر برنامه اقدامی برای شبکه‌ی بازسازی اخلاقی و مبارزه با فساد فراهم کنیم. این کار در راستای مدیریت بحران‌های طبیعی( سیل، زمین‌لرزه)، خودساخته(فرونشست زمین، کمبود آب، تراکم جمعیت) و اجتماعی(فرونشست اخلاقی، فرسودگی اجتماعی) معنادار است. بازدید از سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران، مرا برای این کار پرانگیزه‌تر و در این راه استوارتر کرد. گرچه درگیر دشواری‌های پیچیده اقتصادی و اجتماعی شده‌ایم، ولی این‌ها گره‌هایی هستند که ترکیب خرده‌خطاهای روزمره و کژکاری‌های اساسی مان پدید آورده است. راه چاره را می‌توان در ارزیابی حرفه‌ای و روزمره خودمان و تدارک برنامه درمان جستجو کنیم.
